آزمایشهای چکاپ چیست ؟
با آزمایش چکاپ کامل امکان تشخیص سلامتی و زودرس بسیاری از بیماریها امکان پذیر می گردد. تشخیص زودرس بیماریها به علت میسر ساختن درمان موثرتر ، کاهش عوارض بیماریها و نیز کاهش هزینه های درمانی امروزه در علم پزشکی مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در چکاپ کامل با شناسایی عوامل خطر ساز مانند افزایش کلسترول و قند خون می توان از ابتلا به بیماریهای قلبی یا پیشرفت آنها جلو گیری کرد. افزایش کلسترول خون با افزایش خطر سکته های قلبی و مغزی همراه است. بنابراین اطمینان از طبیعی بودن میزان کلسترول خون به خصوص برای افراد بالای ۵۰ سال ضروری است. در چکاپ کامل شمارش کامل سلول های خونی یا CBC نیز انجام می شود. با شمارش کامل سلولهای خون انواع کم خونی ها مانند کم خونی فقر آهن و تالاسمی ها را می توان شناسایی کرد. آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBT) در تشخیص پولیپ های گوارشی و سرطان روده ارزش ویژه ای دارد. با سنجش میزان آنزیم های کبدی ، آلبومین خون و… می توان سلامت کلی کبد و عملکرد آن را بررسی کرد. همچنین در چکاپ کامل با اندازه گیری هورمونهای تیروئیدی عملکرد غده تیروئید ارزیابی می شود.
بیماریهای کلیوی در بسیاری از موارد بدون علائم خاص بالینی پیشرفت می کنند .بررسی آزمایشگاهی عملکرد کلیه ها تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی تر را میسر می سازد. فهرست کلی آزمایشهایی که در چکاپ کامل انجام می شوند: ۱- آزمایشهای غربالگری کلسترول: کلسترول ، LDL، HDL ،تری گلیسرید ۲ – آزمایشهای بررسی سلامت کبد: بیلیروبین،پروتئین، آلبومین ، آنزیم های کبدی،HBs Ag،HBs Ab ،GGT ،… ۳- شمارش کامل سلولهای خون CBC : به منظور تشخیص کم خونی ، ناقلین تالاسمی ،… ۴- ازمایش های بررسی عملکرد تیروئید و دیابت:قند ناشتا ، هموگلوبین A1c ، T4، TSH،T3 5- ازمایش های بررسی سلامت کلیه و مجاری ادراری: اوره ، کراتینین ،eGFR ، آنالیز ادرار و کشت ادرار و… ۶- آزمایش مدفوع و خون مخفی: برای تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ ۷- آزمایش غربالگری بدخیمی: PSA, Free PSA برای پروستات ، CA 125 و پاپ اسمیر برای خانمها ۸- آزمایش های دیگر: ویروس ایدز (HIV) شرایط بیمار برای انجام آزمایش: برای آنجام برخی از آزمایشها ناشتایی۱۲-۱۰ ساعته مورد نیاز است.
FBS(FAST BLOOD suger)1:بررسی قندخون ناشتا
میزان نرمال درحد۶۰-۱۱۰mg/dl
۲-uric acid:اسیداوریک خون(بررسی میزان اسیداوریک خون)
میزان نرمال درمردان:۲٫۵-۸ mg/dl
میزان نرمال درزنان: ۱٫۴-۱٫۸ mg/dl
۳- BUN(BLOOD urea Nitrogen): نیتروژن اوره خون(بررسی میزان اوره درخون ارزیابی عملکردکلیه)
میزان نرمال:۷-۲۵ mg/dl
۴-creatinin :بررسی کراتینین خون(بررسی عملکرد کلیه هاوفیلتراسیون کلیه ها)
میزان نرمال: ۰٫۷-۱٫۴ mg/dl
۵-Cholesterol : کلسترول خون(بررسی میزان کلسترول خون یکی ازانواع چربی خون)
میزان نرمال: کمتراز۲۰۰مطلوب میباشدوبیشتراز۲۴۰نامطلوب است
۶-Triglyceride :تری گلیسریدخون(بررسی میزان تری گلیسرید یکی ازانواع چربی خون-معمولاافزایش کلسترول ازافزایش تری گلیسریدخطرناکتراست)
میزان نرمال: ۵۰-۱۵۰ mg/dl
۷- LDL : بررسی چربی بدخون(یکی ازانواع کلسترول خون)
میزان نرمال: ۶۰-۱۸۰ mh/dl
۸- HDL: بررسی چربی خوب خون(یکی ازانواع کلسترول خون)
میزان نرمال: ۳۰-۸۰ mg/dl
۱۰- Ca(calcium):بررسی کلسیم خون(یون مثبت)
میزان نرمال: ۹٫۰-۱۱٫۰ mg/dl
درنظرداشته باشیدکه تفسیروتشخیص باید توسط پزشک انجام شود .
آزمایش ادرار urinanalysie
ماکروسکوپی (macroscopic)
Color=رنگ ادرار درحالت نرمالyellow= زرد
APPerrance=شفافیت
PH= PHادرار- میزان نرمال ۴٫۵-۸
Protein= پروتئین در ادرار درحالت نرمال منفی است
Glucose in urin= قند در ادرار درحالت نرمال منفی است.( در دیابت مثبت می شود)
Keton= کتون در ادرار درحالت نرمال منفی است.(در دیابت مثبت می شود)
Blood /Hb= خون در ادرار درحالت نرمال منفی است
Billirubin= بیلیروبین در ادرار درحالت نرمال منفی است
Urobillinogen= اروبیلینوژن میزان نرمال ۰-۴ میلیگرم/۲۴ساعت
Nitrite= نیتریت درحالت نرمال منفی است
میکروسکوپی : Mircroscopic
WBC= وجود گلبولهای سفید در ادرار میزان نرمال۳-۲ (درعفونت ادراری افزایش می یابد)
RBC=وجود گلبولهای قرمز(خون) در ادرار میزان نرمال ۲-۱
EPithlial cell= سلولهای اپیتلیال میزان نرمال ۱۲-۱۰
Bacteria= باکتری میزان نرمال منفی ( در صورت مثبت بودن نشاندهنده عفونت ادراری می باشد)
crystals= کریستال (املاح ) میزان نرمال منفی (در سنگهای ادراری افزایش می یابد)
Caste= رسوب املاح میزان نرمال منفی(در سنگهای ادراری افزایش می یابد)
Yeaste= قارچ میزان نرمال منفی
Mucus= ترشح موکوس میزان نرمال منفی
یا بطور خلاصه به شرح زیر می باشد :
CBC شمارش کامل سلولهای خونی ، شامل شمارش تعداد گلبولهای قرمز و سفید ، غلظت خون،حجم گلبول قرمز ، شمارش تعداد پلاکتها و .. می باشد ESR سدیمان که مقدار آن در بعضی بیماریها و عفونتها از عدد ۲۰ بالاتر میره FBS قند خون ناشتا ، برای این آزمایش حدااقل باید ۷ ساعت ناشتا بود و میزان طبیعی آن ۷۵ تا ۱۰۵ می باشه BUN اوره خون میزان طبیعی ۵ تا ۲۵ Cr کراتینین خون میزان طبیعی ۰٫۴ تا ۱٫۲ CHol کلسترول خون ، برای این آزمایش حداقل باید ۱۲ ساعت ناشتا بود میزان طبیعی کمتر از ۲۰۰ TG تری گلیسرید خون ،، برای این آزمایش حداقل باید ۱۲ ساعت ناشتا بود میزان طبیعی کمتر از ۲۰۰ HDL که در اصطلاح عامه به آن چربی خوب می گویند میزان طبیعی ۴۰ تا ۶۰ میباشد LDL که در اصطلاح عامه به آن چربی بد می گویند که بهترین حالت آن کمتر از ۱۰۰ می باشد ولی مقادیر ۱۰۰ تا ۱۳۰ نیز نرمال میباشد LFT یا تستهای عملکرد کبد شامل آزمایشات AST میزان طبیعی کمتر از ۳۵ – ALT میزان طبیعی کمتر از ۳۵ – ALKALINE Phosphatase که میزان طبیعی ۱۵۰ تا ۴۵۰ می باشد- Bilirubin Direct میزان طبیعی کمتر از ۰٫۴ – Bilirubin Total کمتر از ۱٫۲ U/A آنالیز کامل ادرار S/E آزمایش مدفوع مقادیر نرمال آزمایشات ، بستگی به نوع مواد مصرفی در آزمایشگاه ممکنه با موارد ذکر شده فرق کنه
لازم است هر ساله حداقل یک مرتبه برای انجام چکاپ کلی به پزشک مراجعه کنید اما اگر جزو این دسته نیستید، توصیه می‌کنیم حداقل به این ۱۰ کار ساده عمل کرده و خود را چکاپ شخصی کنید تا از سلامت‌تان مطمئن شوید.
۱- به خودتان نگاهی بیندازید: هر ۳ یا ۴ ماه خودتان به شخصه یا همراه با یکی از اعضای خانواده نگاهی به پوست دست، پوست‌سر، نوک انگشتان، اطراف ریشه ناخن و زیر بغل خود بیندازید. بروز هرگونه تغییر شکل با تغییر رنگ در خال‌ها یا روی پوست و ظهور لک‌های قرمز به این معنی است که لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید.
۲- علایم خستگی را جدی بگیرید: آیا معمولا بدون ساعت زنگ‌دار نمی‌توانید صبح‌ها بیدار شوید؟ بعد از ظهرها احساس خستگی مفرط می‌کنید؟ بعد از ظهر معمولا چرت می‌زنید؟ اگر جواب شما به هر یک از این سوالات مثبت است، احتمالا دچار کمبود خواب هستید پس توصیه می‌کنیم شب‌ها ۸ ساعت کامل بخوابید و اگر با این وجود باز هم دچار کم‌خوابی بودید به پزشک مراجعه کنید.
۳- بعد از ۵۰ سالگی هر سال یک بار : انجام این کار به ویژه به خانمها برای پیشگیری از ابتلا به ناراحتی‌های ماهیچه‌ای اسکلتی مثل پوکی‌استخوان توصیه می‌شود. کوتاه شدن قد می‌تواند خود نشانه کمبود مواد معدنی در استخوان‌ها باشد و لازم است در رابطه با آن پس از انجام آزمایش تراکم استخوان با پزشک مشورت کرد.
۴- به رنگ ادرار توجه کنید: روشن بودن او را به آن معنی است که شما در سلامت کامل به سر می‌برید اما اگر رنگ ادرار تیره یا بدبو شد به این معنی است که شما به اندازه کافی آب نمی‌نوشید. اگر بعد از نوشیدن مقدار کافی آب این حالت همچنان باقی بود، لازم است با پزشک خود مشورت کنید. اگر رنگ ادرار شما زرد روشن است شاید به دلیل مصرف ویتامین B موجود در مکمل‌های غذایی یا مولتی‌ویتامین‌ها باشد، پس خیلی نگران نشوید.
۵- بعد از ورزش نبض خود را چک کنید: طبق تحقیقی که اخیرا در مجله پزشکی انجمن آمریکا به چاپ رسیده است احتمال بروز سکته قلبی طی ۱۰ سال در زنانی که پس از ورزش کردن ضربان نبض آنها پایین‌تر از حد معمول است ۲ برابر بیش از این احتمال در سایر زنان است. به شما توصیه می‌کنیم حتما یک تست ورزش بدهید. (۲۰ دقیقه پیاده‌روی تند یا دو) و شمارش نبض خود را ۱۵ ثانیه بعد از متوقف کردن فعالیت داشته باشید. عدد به دست آمده به علاوه ۴ تعداد ضربان قلب شما را نشان می‌دهد. بعد ۲ دقیقه استراحت کنید و مجددا شمارش نبض خود را داشته باشید و آن را با ۴ جمع کنید. عدد به دست آمده دوم را از عدد اول کم کرده و اگر عدد جدید کمتر از ۵۵ بود، با پزشک خود تماس بگیرید.
۶- اگر مبتلا به دیابت هستید، مراقب پاها‌یتان باشید: پاهای افراد مبتلا به دیابت معمولا دچار خشکی، پوسته‌پوسته شدن، زخم و عفونت می‌شود. از آنجا که احساس درد در این افراد کمتر است، لازم است بیشتر مراقب پاهای خود باشند و روزانه به آنها نگاهی انداخته و آنها را چک کنند.
۷- به طور مرتب فشار خون خودتان چک کنید: متخصصان پیشنهاد می‌کنند از ۱۸ سالگی به کمک دستگاه‌های سنجش فشارخون خانگی فشارخون خود را اندازه بگیرید. این باعث می‌شود سریعا متوجه افزایش فشارخون خود بشوید و به پزشک مراجعه کنید.
۸- از نظر قلبی چکاپ کامل بدهید: به شرطی قلب و عروق سالمی خواهید داشت که از آن مراقبت کنید. در صورتی که گمان می‌کنید امکان احتمال سکته قلبی در شما وجود دارد مثلا مبتلا به چاقی هستید، ورزش نمی‌کنید، سیگار می‌کشید، کلسترول خون‌تان بالاست، فشارخون بالا دارید یا مبتلا به دیابت هستید، به پزشک مراجعه کرده و از او بخواهید یک چکاپ کامل قلب شامل آزمایش خود، نوار قلب، اندازه‌گیری فشارخون، تست ورزش و… برای شما تجویز کند
۹- شانه سرتان را هر روز صبح نگاه کنید اگر احساس می‌کنید ریزش موی‌تان زیاد شده از پزشک بخواهید یک آزمایش خون برایتان تجویز کرده و میزان آهن خون‌تان را چک کند. جالب است بدانید کمبود آهن می‌تواند یکی از دلایل ریزش مو باشد. کم‌کاری تیرویید هم از جمله دیگر دلایل آن است.
۱۰- شیوه زندگی سالم را رعایت کنید: میوه و سبزیجات سالم و تازه بخورید. به اندازه و مرتب ورزش کنید و استراحت را از یاد نبرید. تغذیه درست، استراحت کافی و اکشیژن‌رسانی به بدن ۳ کلید طول عمر است. مراقب باشید تمامی گنج‌های به دست آمده به کمک این ۳ کلید را با مصرف زیاد شکلات، سیگار کشیدن و نوشیدن الکل به باد ندهید.
