خدا هست

۱۱ مطلب با موضوع «معرق» ثبت شده است

معرفی معرق کار

دوستان گرامی اگه معرق کار ،سایت .کانال. استاد.دوست و............. می شناسید بی زحمت معرفی کنید.منتظرم

۱۴ مرداد ۹۵ ، ۰۹:۱۵ ۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
هدایت ال.....

معرفی انواع چوب

معرفی چوب

چوب عنصر اصلی در معرق چوب می‌باشد که از چند جهت مورد توجه است. اول آنکه رنگ چوب مهمترین عامل در انتخاب آن است چون اساس کار معرق، نقاشی با رنگ طبیعی چوب‌هاست. نکته دوم در انتخاب چوب، درخشندگی آن است و تاثیر مواد شیمیایی (در قسمت رنگ کاری) بر سطح چوب که باید در نظر گرفته شود. سومین نکته نقش چوب است، برخلاف هنر منبت که همیشه سعی می شود از راه چوب در تجسم و حجم بخشی استفاده شود در معرق بیشتر از راه و بیراه چوب به بافت آن توجه می‌شود. بافت از آوندهای آبکش ایجاد شده است و در نقش بسیار کمک کننده است. چوب معرق از انواع کنده‌های درختان می‌باشد. در کارگاههای چوب بری تنه درختان مثمر وغیر مثمر را اعم ازخیس وخشک به الوارهائی به قطر 4الی8 سانتیمتروطول 50الی200سانتیمتر با دستگاه اره فلکه یا رام که نوعی اره بسیار بزرگ است برش میزنند.الوارهای خیس رادر یک سالن سرپوشیده طوری روی هم قرار می دهندکه بین الوارها هوا ردو بدل شودزمان خشک شدن در این روش بین 6ماه تا یکسال می باشد،سپس الوارهای خشک شده به طول50 الی70سانتیمتروبه قطر3الی4میلیمتررا بادستگاه اره فلکه برش می زنند که به این کار به اصطلاح(لایه کردن) یا (لا) کردن گفته می شود.همانطور که گفتیم نقش و رنگ طبیعی چوب‌ها درمعرق اهمیت بسیاری دارد که در زیر فهرستی از رنگ چوب‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهیم: 1- چوبهای تیره: خاکستری روشن: افرا، بلوط، پرتقال، چنار، داغداغان، زیتون، عرعر، گردو، گلابی و نارنج خاکستری تیره: داغداغان، گردو، آلوی قطره طلا سیاه: آبنوس، خرمالو، فوفل، گردو 2- چوب‌های قهوه‌ای: قهوه‌ای ‌روشن: بلوط، به، توت، توسکای‌ ییلاقی، خرمالو، سپیدار، سرخدار، سنجد، شاه بلوط، عناب، کی کم، گلابی، ملچ، نارون و نم‌دار قهوه‌ای تیره:ارغوان، بادام، توت، سرخ‌دار، عناب، فوفل، کی کم، گردو قهوه‌ای مایل به خاکستری: زبان گنجشک، زردآلو و ملچ 3- چوب‌های قرمز: قرمز مایل به طلایی: اقاقیا، سرو خمره ای قرمز روشن: آلبالو، چوب سرخ، سرخ‌دار، عناب قرمز مایل ‌به قهوه‌ای: ارغوان، افرا، آلبالو، پسته، توسکای قشلاقی، چوب سرخ، سرخدار، عناب، گردو، گلابی 4- چوب‌های صورتی: صورتی روشن: ارس، اکالیپتوس، انجیر، توسکای ییلاقی ، توسکای قشلاقی، چنار، راش، گلابی و گیلاس صورتی مایل به قهوه‌ای: ارس، سندل صورتی مایل به خاکستری: چنار 5- چوب‌های کرم: کرم روشن: افرا، ارغوان، آزاد، بادام، پسته، عناب، کاج ایرانی، کی کم، گلابی، ممرز و هلو کرم تیره: ارغوان، پسته، سرخ‌دار، کی کم، گلابی 6- چوب‌های زرد: زرد روشن: ارس، آزاد، پرتقال، تبریزی، چوب سرخ، سماق، سندل، عناب، لیمو، ملچ، نارنج زرد مایل به سبز: اقاقیا، سماق، سنجد و لیمو زرد مایل به قرمز: چنار، سرو خمره ای زرد مایل به قهوه‌ای: زیتون، کاج ایرانی، ملچ زرد مایل به خاکستری: کنار، گز زیتونی: زیتون، اقاقیا، سماق 7- چوب‌های سفید: الف) چوبهای کاملا سفید: ارغون، افرای صحرایی، انجیر، بلوط، به، تبریزی، توسکای قشلائی، زربین، زردآلو، زیتون، سپیدار، سروخمره‌ای، سماق، سندل، سیب، شمشاد، صنوبر، عرعر، عناب، گردو، ممرز، نم‌دار ب) سفیدهای مایل به رنگ‌های دیگر: سفید مایل به زرد: افرای چشم پرنده، پرتقال ، تبریزی، توت، چنار، زبان گنجشک، زربین، سرخ‌دار، سنجد، شاه بلوط، گیلاس، لیمو، نارون، هلو، شمشاد، عرعر، عناب، سماق، افرای صحرایی سفید مایل به شکری: افرای کوهستانی، گردو، گز سفید مایل به نارنجی: عرعر، گلابی سفید مایل به قرمز: افرای چشم پرنده، توسکای ییلاقی، زبان گنجشک، عرعر سفید مایل به سبز: اقاقیا، عرعر

۲۶ تیر ۹۵ ، ۱۴:۱۶ ۳ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰
هدایت ال.....

معرق کاری از صفر تا 100


معرق، کم نظیرترین هنر نزد ایرانیان
هنرمعرق بازی طبیعت با هنر است. وقتی تابلویی با رنگهای متفاوت چوب بدست می آید، شاید برای کسی که چوب را نمی‌شناسد جای تعجب باشد که چگونه این همه تنالیته رنگی را می توان از چوب بدست آورد. در شیوه جدید معرق، حتی می‌توان پرتره ای را بوسیله تنوع رنگی چوب بوجود آورد، و این اوج بازی و مهارت هنرمند است که چه نوع رنگ و از چه نوع چوبی برای کار معرق استفاده کند. کسانی که کار معرق انجام داده اند می‌دانند انتخاب نوع چوب و و خوش نقش بودن چوب چقدر در کیفیت تابلو معرق اهمیت دارد و چه کار سخت و استادانه ای است. شاید برش معرق با تمرین و ممارست حاصل شود اما انتخاب چوب علاوه بر آشنایی با انواع چوبها به درک زیبایی شناسی هنرمند هم نیازمند است .
آنچه باعث تمایز یک تابلو معرق زیبا و با کیفیت از نوعهای دیگر (بازاری ) آن می‌شود, علاوه بر برش خوب و نداشتن درز بین تکه های بریده، انتخاب چوب هایی با کیفیت و خوش رنگ و خوش رگه می‌باشد. متاسفانه امروزه کارهای زیادی با اسم معرق وارد بازار شده است که با معرق واقعی فاصله زیادی دارد و شاید اگر کسی معرق واقعی را نشانسد نداند که برخی از تابلو با چوبهای رنگ شده ساخته شده اند و سود جویان آثار هنر از این عدم آگاهی مشتریان، این تابلو ها را به قیمت گزاف می‌فروشند. هدف ما ابتدا آشنایی شما با هنر معرق است و بعد برای علاقمندان این هنر بیان روش کار معرق است و بعد ما گامی فراتر نهاده ایم برای کسانی که به این کار مشغولند و بصورت روش غیر آکادمیک به این هنر می‌پردازند اطلاعات تخصصی و دانشگاهی این هنر را چون آسیب شناسی و شناخت انواع چوب ها را آورده ایم. هدف ما شناخت بهتر و ارتقا دادن این هنر زیباست.

تاریخچه معرق

معرق در معنای کلام «اصولاً هر چیز رگه دار را گویند » ولی مفهوم آن در این نوع بخصوص هنر، ایجاد نقش ها و طرح های زیبایی است که از دوربری و تلفیق چوب های رنگی روی زمینه ای از چوب یا پلی استر سیاه شکل می گیرد.
می گوید: شاید از دید معنی همانطور که در فرهنگ لغات مختلف ذکر شده کنار هم قرار گرفتن قطعات مختلف چوب ( مانند عناب ، گردو ، توسکا ... ) بر اساس الگویی خاص جهت نشان دادن آن طرح را گویند ولی به نظر من معرق یعنی دمیدن روح آدمی در نفس چوب:
یعنی اینکه انسان خود را در چوب پیدا کند و حرفش را بوسیله صدا برش چوب و فکرش را با نقش چوب بیان کند . یعنی حرکت زندگی در امتداد برش چوب ها . جمع آوری غم ها و شادی ها و کنار هم قرار دادن تمام آنها برای بوجود آوردن یک احساس .
تاریخ پیدایش این هنر به درستی مشخص نیست؛ ولی از تطبیق آن با هنر کاشی کاری ، بدون شک رابطه این دو هنر را درمی یابیم. برای آشنایی با ریشه ی این هنر ، صحبت از تاریخ تکوین به میان می آید و به عنوان مقدمه می توان از گنبد سرخ مراغه که در زمان ایلخانیان ساخته شده است، یاد کرد؛ این گنبد نوع بسیار ساده ی کاشی کاری بدین سبک است.
کاشی کاری معرق در دوران مغول نیز به همین منوال بود و تداول آن در عصر صفوی به اوج شکوفایی خود رسید و آثار ارزنده ای در هنر کاشی کاری پدید آمد. این شکوفایی در زمان افاغنه و زندیه رو به افول نهاد. در دوران قاجاریه نیز کاشی کاری معرق، تقلیدی ناقص از آثار گذشتگان بود. تا این دوران نقشهایی که در کاشی کاری معرق به کار برده می شد نقش های اسلیمی بود. اما با سفر عده ای از هنرمندان به اروپا و گرایش آنان به هنر و فرهنگ اروپایی، تغییرات و دگرگونی های بسیاری در نقشهای کاشی کاری به عمل آمد و از آن پس طرح انسان و دیگر اشکال مانند اسلحه جنگی در هنر کاشی کاری دوران قاجاریه نمایان شد .
از آن دوران تا به امروز، این هنر، چونان گذشته رونق نداشته است و تنها عده ی کمی از هنرمندان در زنده نگهداشتن آن کوشا بوده اند.
وجه تشابه کاشی کاری معرق با معرق کاری روی چوب در شیوه ی عمل است که در هر دو ، نقش ها از ترکیب قطعات رنگی جنس مورد نظر شکل می گیرد.
یکی از نمونه های قدیمی موجود آمیزه ی این دو هنر، دری قدیمی و بزرگ، متعلق به عصر قاجاریه است که در ضلع شمال غربی محوطه وزارت آموزش و پرورش فعلی قرار دارد. ارتفاع این ساختمان در حدود چهار و نیم متر و عرض آن سه متر است و سردری نیم دایره در بالای آن قرار گرفته است. هر طرف این در به سه قسمت مربع شکل تقسیم شده است:
مربع بالایی آن شیشه و دو مربع پایینی چوب برجسته و مسطحی است که نقشهای اسلیمی معرق کاری شده در این قسمت جای گرفته است.
سابقه ی معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه . ش برمی گردد. در آن سال به پایمردی استاد حسین طاهرزاده بهزاد ، گروهی از هنرمندان نام آور هنرهای سنتی از سراسر کشور در تهران گرد هم آمده و مدرسه صنایع مستظرفه را بنیاد گذاشتند. این مؤسسه از دیرباز تا به امروز با عنوان های گوناگونی مانند: مدرسه صنایع قدیمه و هنرستان هنرهای ملی، اداره هنرهای ملی و مدتی نیز به عنوان یکی از واحدهای اداره کل آفرینش هنری و ادبی در وزارت فرهنگ و هنر سابق، در تعالی و تکامل هنرهای سنتی سهم بسزایی داشته است. این اداره کل در سال 1346 به اداره ی کارگاه های هنری تغییر نام داد و سرانجام در سال 1357 به عنوان یکی از واحدهای دفتر پژوهش و آفرینش به حیات خود ادامه داد . پس از پیروزی انقلاب، اداره ی مذکور به اداره ی کارگاه های هنری تغییر نام یافت و فعالیت های خود را در اداره ی کل هنرهای سنتی دنبال کرد. تا این زمان هنرجویان آن را منحصراً افراد علاقه مندی تشکیل می دادند که طی فراگیری به استخدام رسمی درمی آمدند.
از سال 1360 به استناد موافقتنامه معاونت فرهنگی وقت، واحد آموزش مستقلی برای تعلیم هنرهای سنتی آغاز به کارکرد و سرانجام در سال 1362 تأسیس رسمی اداره آموزش این اداره کل، برای عموم مشتاقان به فراگیری هنرهای سنتی، سرآغاز نوینی بر تداوم این هنرها شد و در کنارآن کارگاه منبت و معرق به سرپرستی استاد سید کمال میرطیبی همچنان به فعالیت های هنری خود ادامه داد.
در طی سالیان، معرق همپای حرکت زمان پیشرفت کرد و تحولات و نوآوری های مختلفی در آن پدیدار شد. برای آشنایی با مسیر حرکت این هنر، باید به اولین کارگاه منبت و معرق اشاره کرد که در سال 1310 تحت سرپرستی استاد احمد امامی، تأسیس شد باید اشاره کرد و همچنین از اساتید متقدمی چون پرویز زابلی، عباس شهمیرزادی ، علی و خلیل امامی ، و احمد رعنا یاد کرد. ابتدا اهم فعالیت آن کارگاه، منبت کاری بود و به تدریج در کنار آن هنر معرق نیز پای گرفت.
این هنر در آغاز برای تزئین سطح میز، بوفه، در و تکیه گاه صندلی به کار برده می شد، و تنها نقش های اسلیمی یا گره یا پنج رنگ محدود چوب های آبنوس، فوفل ، گلابی، سنجد و توت مورد استفاده قرار می گرفت و گاه برای تنوع، از برش های خاتم برای اشباع نقش ها استفاده می کردند. رنگ خاتم ها به همان پنج رنگ فوق الذکر محدود بود و به خاتم چوبی شهرت داشت.
در آن ایام، شیوه معرق کاری در مقایسه با روش امروزی بسیار متفاوت بود و بیشتر به روش معرق هندی اجرا می شد. بدین طریق که هنرمندان ابتدا به وسیله کارد مخصوص منبت، محل قرار گرفتن نقش ها را روی شیء مورد نظر مطابق طرح می کندند و سپس نقش ها را از چوب های رنگی به وسیله ی مته ای که اختصاص به تعمیر چینی داشت و سوهان های مخصوص و ارّه ای به نام چکی، دوربُری می کردند و در محل مقرر قرار می دادند.
نخستین تاریخی که در مورد اشباع نقش های کنده شده به وسیله چوب های رنگی موجود است تابلویی مربوط به سال 1313 با نقش دوسوار کار است که به وسیله احمد رعنا ساخته شده و متعاقب آن تابلوی دیگری مربوط به سال 1314 با نقش یک زن است که توسط عباس شهمیرزادی اجرا شده است. هم اکنون دو تابلوی مذکور در نمایشگاه اداره کل هنرهای سنتی نگهداری می شوند.
عباس شهمیرزادی هنگام اجرای تابلوی بعدی خود ، به جای کندن سطح چوب به فکر ایجاد زمینه در اطراف نقش ها افتاد و از کنار هم قرار دادن قطعات چوب زمینه ای در اطراف نقش ها به وجود آورد. این تابلو، با مقطع بیضی، نشانگر نقش دو زن بود .
نخستین نمونه های موجود این روش، دو تابلوی مربوط به سالهای 1317 و 1319 است که نقش پیکار دو سوار با یک شیر را نشان می دهد. این تابلوها مربوط به امتحان کلاس معرق «علی و خلیل امامی» است و هم اکنون در موزه هنرهای ملی نگهداری می شوند.
به دنبال این دگرگونی ها، در سال 1316 احمد رعنا با اثر ابداعی خود به نام شکارگاه، معرق را از حالت مسطح خارج کرد و به صورت نیم برجسته مطرح نمود که همین شیوه تا امروز با نام منبت معرق متداول است. زمینه ی فکری این نوآوری از نقش های منبت کاری شده ی درهای کاخ مرمر شکل گرفت.
تا سال 1334 اجرای معرق با همان پنج رنگ محدود، متداول بود تا این که محمد طاهر امامی که در پی تنوع رنگ بیشتری در معرق بود ، در اندیشه ی به کارگیری مواد شیمیایی رنگی شد و جهت آزمون، نقش هایی روی یک راکت تنیس روی میز با استفاده از مواد یاد شده به وجود آورد. بدین منوال در پی شناسایی گوناگونی ِ رنگ، انواع چوب های صنعتی شناخته شد.
در سال 1335، تعدادی پاراوان و بوفه ی معرق کاری شده از طرف دولت چین به دولت ایران اهدا شد که هنگام حمل، تعدادی از آنها خسارت دید! مرمت بعضی از آنها با زمینه سیاه به محمد غفوری محول شد . وی با تهیه ماده سیاهی ترکیب یافته از جوهر نیکروزین، پارافین و لاک الکل، قسمت های آسیب دیده را ترمیم کرد. لازم به توضیح است که تا قبل از شناخته شدن جوهر نیکروزین برای سیاه کردن زمینه اشیای چوبی، صفحات موسیقی را می کوبیدند و سپس در الکل حل کرده و مقداری پارافین به آن اضافه می کردند و ماده سیاه به دست آمده را به وسیله پنبه بر روی شیء مورد نظر منتقل می کردند.
این گونه آزمون های پیاپی موجب پیدایش اندیشه نوینی در هنر معرق شد و بدین سان در سال های 36 یا 37 یک پاراوان کوچک با نقش گل و مرغ توسط عزیزالله ویزایی با زمینه سیاه که به شیوه ی معرق های چینی بود ساخته شد و بدین ترتیب این سبک معرق در میان انواع آن جای گرفت.
در ادامه این تحولات در سال 1344 محمد طاهر امامی تابلویی با عنوان مرغ و آشیانه به وجود آورد که مرغ تماماً از جنس صدف تهیه شده و کاملاً برجسته است و تنها به وسیله یکی از بالهایش به زمینه ی تابلو متصل شده است. وی با اجرای این تابلو به معرق تمام برجسته دست یافت.
در میان آثار معرق روی چوب که تاکنون به وجود آمده ، «معرق خاتم» چنانکه از نامش برمی آید، ترکیبی از دو هنر بیان شده است که مقام ویژه ی خود را از دیر باز حفظ کرده است. از بدو پیدایش کارگاه منبت و معرق، نوع ساده ی معرق خاتم در میان شمسه ی نقش های گره با همان پنج رنگ طبیعی محدود اولیه به کار گرفته می شد.
در سال 1337 در کارگاه خاتم سازی ، میز تحریری با نقش سیمرغ و اژدها، به سرپرستی شادروان علی نعمت تهیه شد و برای نقش های مذکور از برش های خاتمبا رنگهای متنوع استفاده کردند که همه به شیوه ی معرق، دُوربری و جاسازی شده بود. این تجربه ، انگیزه ی خلق تابلویی با طرح یک طوطی از خاتم های رنگی شد که در سال 1342 توسط عزیزالله ویزایی، خارج از محیط کارگاه ها به مرحله اجرا در آمد و در سال 1349 اکبر سریری نخستین هنرمندی بود که از این شیوه جهت ایجاد نقش یک پرنده بر روی تابلو استفاده کرد و بدین ترتیب این سبک معرق با نام «معرق خاتم» متداول شد.
در ادامه این دگرگونی ها در سال 1349 تابلویی به سبک امپرسیونیسم از طبیعت یک روستا که توسط رضا شهابی (یکی از شاگردان کمال الملک) نقاشی شده بود، به وسیله ی محمد طاهر امامی با رعایت اصول سبک یاد شده به صورت معرق ساخته شد.
از آن پس تا به امروز، شاهد تحولاتی چند در هنر معرق بوده ایم که این تحولات عبارتند از :
- نمایش بُعد از طریق فضاسازی ، که تحولی در ترکیب بندی های سطح گذاشته است.
- استفاده از فلزات و سنگ
- نمایش نقش در دو سطح
- نشان دادن عمق با استفاده از پلی استر

تکنیکهای معرق کاری

معرق نازک کاری

این شیوه از معرق که هم اکنون در استانهای غربی کشور مثل کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربیاز رواج بیشتری برخوردار است و بیشتر بر روی جعبه و قاب عکس و نظایر اینها کار می‌شود. در این شیوه معمولا جدول بندیها و حاشیه‌های موازی یا هندسی زیادی وجود دارد و در متن، طرحهای سنتی و بخصوص شطرنجی اجرا می‌کنند.
در این شیوه در لبه های تیز وسیله کاربردی مورد نظر قطعاتی هندسی به صورت مربع، مستطیل، متوازی الاضلاع و لوزی به صورت تکرار شونده نصب می‌کنند که اصطلاحا به آن "دندان موشی" و "جودک" گویند، البته این شیوه گاهی با منبت سنتی و مشبک همراه است. در این سبک گاهی به هنگام اجرای معرق، دور هر کدام از قطعات معرق را یک یا چند لایه روکش می‌چسبانند، که این لایه‌ها بعد از نصب قطعه و پرداخت به صورت یک خط محیطی در دور قطعات دیده می‌شود.
ضخامت قطعات معرق به کار رفته در این شیوه کمتر از معرق معمولی یا به عبارتی کمتر از 3 میلیمتر ( حدود 1 تا 3 میلیمتر ) است. به همین دلیل به آن نازک کاری می‌گویند. دقت و نظم هندسی و زوایای دقیق در برش قطعات و چسباندن صحیح لازمه کیفیت فنی این سبک می‌باشد. از نظر هندسی سعی می‌شود در این شیوه از رنگ‌های محدودتری استفاده شود تا ریزه کاری‌ها به خوبی خود را نشان دهند.

معرق زمینه پلی استر

این نوع معرق به همراه یافتن ترکیب خمیر مشکی به وجود آمد و ساده‌تر شدن روند کار به جهت بی‌نیاز شدن از برش زمینه موجب شد رواج چشم گیری پیدا کند، تا جایی که امروزه تعداد زیادی از این گونه آثار در دسترس کاربران قرار داده می‌شود. در حال حاضر در میان تابلوهای عرضه شده به بازار تابلو ها سهم بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند.
در این نوع معرق، پس از اتمام برش طرح مورد نظر بوسیله چوبها به استثنا زمینه، قطعات معرق شده بالاتر از سطح زیر کار می‌باشند، بنابراین زمینه با رنگ پلی استر به رنگ دلخواه پر می‌شود تا همسطح نقوش معرق شده شود. زمینه رنگ می‌تواند مشکی، رنگی و یا حتی بصورت ابر و باد بوسیله رنگهای مختلف باشد.
در این شیوه رنگ کاری اهمیت فراوانی داشته چرا که کمترین سهل انگاری در شرایط محیطی (کم یا زیاد بودن دمای محیط) و مواد رنگی (عنوان مواد افزودنی و هارد نر به کار رفته) به کار رفته موجب از بین رفتن اثر و آسیب دیدگی آن می‌گردد که شرح آن در بخش آسیب شناسی معرق آمده است.
این شیوه در دو نوع زمینه مشکی و ابروباد اجرا می‌گردد که تنها تفاوت آن در بکارگیری رنگ مورداستفاده خمیر پلی استر است.

معرق زمینه چوب

برای اجرای معرق روی مبلمان هنرمندان اغلب شیوه زمینه چوب را ترجیح می‌دهند، زیرا استفاده از این شیوه باعث می‌شود که ناحیه معرق شده با سایر نواحی چوبی مبلمان هماهنگ باشد.
1. معرق زمینه چوب ساده:
معرق زمینه چوب ساده قدیمی‌ترین نوع معرق بوده که از شیوه جایگزینی به حالت امروزی خود درآمده است و هنرمند تمام سطح کار حتی زمینه را با بکارگیری مناسب چوبها می‌پوشاند. آنچه در این بخش بسیار اهمیت دارد دقت در درز کردن چوبهای زمینه با یکدیگر می‌باشد تا اثر هنری را از جلوه خارج نسازد.
این گونه معرق صورتهای مختلفی دارد:
الف ـ زمینه چوب یک تکه است (جایگزینی): که در این شیوه، قطعات معرق در محلهای خالی ایجاد شده روی زمینه چوب جای داده می‌شود و به شیوه هندی معروف مى‌باشد.
ب ـ زمینه بصورت ورقهای چوب: در این شیوه، زمینه کار بوسیله درز شدن ورقهای چوب به یکدیگر در اطراف طرح ایجاد می‌گردد.
ج ـ زمینه نیز دارای موضوع است که همانند طرح اصلی، با تونالیته های مختلف چوب ایجاد مى‌گردد.
2 . معرق تفکیک رنگ:
این شیوه، که امروزه بیشتر در میان هنرمندان آکادمیک رواج دارد، تقسیم‌بندی برشهای چوب و انتخاب تونالیته‌های چوب بر اساس قوانین نقاشی و تفکیک تونالیته رنگها صورت می‌گیرد. بدین صورت که ریزترین سایه روشنها و تونالیته‌های رنگی طرح مورد نظر بوسیله انتخاب مناسب رنگهای مختلف چوب و برش آنها ایجاد می‌گردد و در نهایت یک اثر رئال با پرداختن به تمام جزئیات پدید می‌آید.
در این شیوه چنانچه کوچکترین اشتباهی در انتخاب تونالیته‌های رنگی چوب ایجاد گردد از ارزش هنری اثر می‌کاهد. لذا آشنایی با مبانی رنگ، سواد بصری در ایجاد اثر به این شیوه محسوس می‌باشد.
معرق مشبک، معرق منبت و معرق خاتم انواعی از معرق بوده که در تلفیق با هنرهای دیگر بوجود می‌آید، که به توضیح مختصری از آنها می‌پردازیم:
1. معرق مشبک: در این شیوه، زمینه کار بدست آمده از مشبک با قطعات معرق پر می‌شود.
2. معرق منبت: در این شیوه، تکه‌های برش خورده طرح معرق، بوسیله سوهان و مغار فرم داده می‌شود. حتی این شیوه می‌تواند در معرق های چند پلانه نیز انجام گرفته و طرح برجسته تری را ارائه نماید.
3. معرق گره: در این شیوه، طرح گره بوسیله تنالیته‌های مختلف چوب معرق کاری می‌گردد. گاه نیز به سلیقه هنرمند ممکن است با منبت کاری نیز تلفیق شده و بوسیله مغار و سوهان لبه‌های آن فرم داده شود.
4. معرق خاتم: در این شیوه از برش ورقهای خاتم در برخی قسمتهای معرق کاری استفاده می‌شود. نکته قابل توجه در این قسمت آن است که برش ورقهای خاتم باید بصورت ساندویچ انجام گیرد، بدین صورت که تکه ای سه لایی بر روی آن چسبانده و عمل برش ایجاد گردد. پس از اتمام برش، می‌توان سه لایی را از ورق خاتم جدا نمود. چرا که با استفاده از این روش می‌توان از ریزش دانه‌های فلز موجود در ورق خاتم به هنگام برش، جلوگیری کرد.

ابزار و مواد اولیه معرق

ابزار کار معرق بسیار گسترده می تواند باشد و بسته به حرفه ای یا آماتور کار کردن آن متفاوت است و درجات مختلف دارد ما در اینجا ابزار اصلی معرق را آورده ایم
1- چوب :
اولین خصوصیتی که معرق کاران برای انتخاب گونه چوبی در نظر دارند رنگ و نقوش آن است . زیرا هنر معرق در حقیقت نوعی ترکیب بندی رنگها و نقشهای طبیعی چوبهاست و چنانچه معرق کار بتواند از رنگها و نقوش طبیعی چوبها در جای صحیح و مناسب خود استفاده کند ، اثر معرق را از مرغوبیت خاصی بهره مند کرئه است . پیچ خوردگی ها و گره ها نیز که در نقش چوب تأثیر بسزایی دارد بسیار مورد توجه معرق کاران است .
مشخصات عمومی‌مهمترین چوبهای مورد استفاده در معرق
نام چوب
گردو پهن برگان دارای الیاف منظم و نامنظم با رگه ها و موج های زیبا سنگین، با دوام، سخت، با بافت متراکم، خاصیت همکشیدگی متوسط از خاکستری روشن تا قهوه ای روشن و کرم تا قهوه ای تیره
زبان گنجشک (ون) پهن برگان نیمه سنگین، سخت، پیچ کم بر می‌دارد از سفید مایل به زرد تا قهوه ای مایل به خاکستری
توت پهن برگان نیمه سخت، نیمه سنگین و دارای الیاف موازی، درخشان زرد روشن تا قهوه ای
نارنج پهن برگان دوام و استحکام زیاد ندارد قهوه ای بسیار روشن یا کرم یا زرد مایل به سفید
چنار (دلب) پهن برگان نیمه سنگین، کم دوام کرم مایل به فندقی
توسکا پهن برگان نیمه سنگین، نرم صورتی کمرنگ تا پررنگ
عناب پهن برگان محکم و سخت زرد تا سرخ تیره
شمشاد پهن برگان دوام و استحکام زیاد زرد و زرد مایل به کرم
کیکم پهن برگان نیمه سخت و سنگین سفید مایل به صورتی
گلابی پهن برگان نیمه سخت، ریز بافت و محکم کرم مایل به صورتی
عرعر پهن برگان نسبتاً سنگین، نسبتاً با دوام زرد تا نارنجی متمایل به خاکستری
آلوچه پهن برگان الیاف موازی، ریز بافت، سخت، سنگین و با دوام متوسط، نسبتاً محکم سفید تا قهوه ای روشن
ممرز پهن برگان سخت و نیمه سنگین، الیاف نامنظم سفید مایل به کرم با رگه های سیاه
سرخوار پهن برگان بافت متراکم و سخت و محکم، چرب زرد روشن تا قرمز نارنجی مایل به قهوه ای
2- فلزات :
در معرق چوب گاهی علاوه بر قطعات چوبی از فلزات نیز استفاده می‌شود ، فلزات در کارگاه معرق معمولا به صورت ورق به ضخامت 1 تا 3 میلیمتر مصرف می‌شوند و معمولا از فلزاتی نظیر برنج ، مس ، آلومینیوم و گاهی طلا و نقره استفاده می‌گردد .
برش قطعات فلزی نیز مانند قطعات چوبی است که با اره فلز بر نمره صفر بریده می‌شود .
3-صدف :
صدف موجودی آبزی است و در کنهره های مناطق دریایی به دست می‌آید و پوست سخت آن دارای رنگ سفید و درخشنده است. هر قدر اندازه صدف بزرگ تر با شد بهتر بوده و قبل از استفاده باید آن را چند روز در آب خیس کرد سپس قسمت های پوست شده و تیره و انحناها و نواحی اضافی را به وسیله سمباده یا سنگ سایید . بدیهی است هرچند بیشتر در آب بماند برش و سایش آن راحت تر خواهد بود .
صدف های مصنوعی که در بازار بسیار یافت می‌شوند که گران قیمت باشند لذا بعضی معرق کاران خود اقدام به ساخت صدف می‌کنند . به این ترتیب که پلی استر را با پودر اکلیل یا پودر میکا مخلوط می‌کنند و مقداری نیز جوهر رنگ اتومبیل برای تغییر رنگ به آن اضافه می‌کنند . مثلا برای ساخت صدف نقره ای از جوهر سرمه ای استفاده می‌کنند سپس به آن هاردنر و نیز کبالت می‌افزایند و آن را روی سطح شیشه صاف که در جای مسطح قرار دارد و دور تا دور آن را قبلا با چسب نواری کاغذی به اندازه 2 تا 3 میلیمتر بیش از سطح ماده مورد نظر یعنی مجموعا حدود 6 تا 7 میلیمتر به دقت و محکم چسبانده تا ماده سیال از زیر نوار کاغذی به بیرون جریان پیدا نکند . تا خشک شدن کامل صدف باید در کندن و استفاده از روی شیشه صبر کرد . زیرا ماده نرم فوق قابلیت شکل پذیری و غیر یکنواخت شدن و همچنین جذب غبار و حباب های هوا را دارد . بنابراین باید در مکانی دور از نور مستقیم خورشید و ذرات گرد و غبار خشک شود .
لازم به یاد آوری است با تغییر رنگ جوهر می‌توان صدف هایی با رنگ های دلخواه درست کرد .
4- استخوان :
استخوان های مصرفی در معرق چوب به طور عمده از ساق پا و دنده های اسکلت گاو و شتر است که به دلیل رنگ سفید مایل به کرم و ویژگی های فیزیکی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد . این استخوان ها باید کاملا سالم بوده ، راستای مستقیم داشته باشد .
برای آماده سازی استخوان آن را بعد از جداسازی از بافت نرم به طور مکانیکی تمیز کرده و سپس چند روز در آب آهک قرار می‌دهند تا چربی آن گرفته شود . حال می‌توان قسمت صاف آن را جدا کرد و سپس به وسیله اره به ضخامت 1 تا 3 میلیمتر اقدام به لایه کردن آن نمود .
5- عاج :
دندان فیل می‌باشد که دارای رنگ سفید و رگه دار است ولی به علت گرانی کمتر مورد توجه و تمایل قرار می‌گیرد .
جهت استفاده از عاج استوانه ای را از وسط به دو نیم کرد و از هر نیم لایه هایی به ضخامت 2 تا 3 میلیمتر به صورت باریک می‌برند . عاج طبیعی بیشتر در هند و آفریقا می‌باشد .
فیبر سفید ( شبه عاج ) که در بازار یافت می‌شود در واقع مصنوعی بوده و معمولا به جای عاج از آن استفاده می‌گردد که با اره مویی برش خورده و مصرف می‌شود .
6- خاتم :
از ورقه های خاتم نیز گاهی در قسمت هایی از معرق استفاده می‌شود که در رنگ و طرح های هندسی مختلف ساخته شده است . طول لنگه آنها تا 30 سانتیمتر و عرض آن تا 5/2 سانتیمتر و قطر آن تا 2 میلیمتر است . برای برش خاتم از اره مویی فلز بر نمره صفر استفاده می‌شود .
7- چسب :
قدیمی‌ترین چسب به کار رفته در معرق سریش گیاهی است . این چسب که از ریشه و ساقه گیاهی به همین نام به دست می‌آید در آب حل می‌شود و دوام چندانی در برابر فشار و رطوبت ندارد . به دهمین دلیل امرئزه به ندرت به کار می‌رود .
سریشم حیوانی که از غضروف ، رباط و امعا و احشای حیوانات به دست می‌آید به صورت تکه های جامد در بازار عرضه می‌شود . این چسب در آب گرم حالت خمیری و چسبندگی پیدا می‌کند و می‌توان در همان حالت آن را به کار برد ، بدیهی است بعد از سرد شدن ، دوباره چسب ، جامد و سفت می‌شود . تنها مزیت این چسب برگشت پذیری و سرعت سفت شدن آن است و در ضمن باید گفت که این ماده در برابر گرما و رطوبت دوام چندانی ندارد .
در حال حاضر به طور عمده از چسب سفید چوب استفاده می‌شود که به آن چسب سرد یا چسب بخاری نیز می‌گویند . این چسب ماده ای است شیمیایی که در مجاورت هوا خشک می‌شود ولی گرما به سرعت سفت شدن آن کمک می‌کند .
گرچه این چسب قدرت چسبندگی زیادی دارد ولی برای استحکام و دوام بیشتر به آن مقداری آب اضافه می‌کند تا بتواند بهتر در الیاف چوب نفو کند . این چسب را معرق کاران به مقداری پودر رنگ قهوه ای و یا هر رنگ قهوه ای دیگر که محلول در آب باشد می‌افزایند و از آنجا که معمولا برای قهوه ای رنگ کردن چسب چوب از ماده ای معدنی به نام امرا استفاده می‌شود ، چسب حاصله را به نام چشب امرا می‌شناسند .
چسبی به نام چسب گرم وجود دارد که فقط به هنگام پرس گرم سفت می‌شود . این چسب در بخش تزیینی کاربردی ندارد و برای زیر ساخت ها به کار می‌رود .
8- میخ :
در معرق سه نوع میخ مورد استفاده قرار می گیرد: سایه، سنجاقی و کبریتی.
الف – میخ سایه: میخ های ریزی هستند که نوک بسیار باریک دارند و بلندی آن ها در حدود 5 میلیمتر می‌رسد برای نگهداری موقت قطعات معرق به روی زیر ساخت به کار می رود . و در مرحله ای که نقش های برده شده موقتا به سطح نصب می شوند مورد استفاده قرار می گیرد.
ب – میخ سنجاقی : میخی ریز به طول 12 میلی متر است که برای نصب مدل به سطح کار تخته ی پشت کار چند سه لایی، استفاده می شود.
ج – میخ کبریتی: میخی بزرگتر از دو نوع قبل است و طول تقریبی آن 5 سانتی متر است که در کارهای جنبی مورد استفاده قرار می گیرد.
9- پیشکار:
تخته ای به قطر 18 میلیمتر که روی آن شکافی به صورت مثلث یا منحنی دارد که روی میز کار نصب شده و هنگام کار تیغ اره مویی در داخل شکاف آن برش میزند.
برای اجرای هنر معرق باید زیر ساخت مناسبی در نظر گرفته شود تا با همراهی ارزش هنری آن به نتیجه مطلوبی برسد .
کلیه شیوه های اجرایی معرق، قابل اجرا بر روی انواع زیر ساخت ها هستند ولی به لحاظ برخی عوامل مثل شکل زیر ساخت ، طرح معرق و محیطی که قرار است اثر هنری معرق در آن قرار گیرد، شیوه مناسب تری انتخاب می‌شود . برخی معرق کاران با توجه به طرح معرق موجود خود ، زیر ساخت مناسبی تهیه می‌نمایند و گروهی دیگر بر اساس زیر ساختی که در اختیار دارند طرح معرق مناسبی آماده می‌کند .
پیشکار یک اثر معرق کاری شده معمولا از جنس چوب نئوپان یا MDF ، چند لایی ( 5 لایی یا 9 لایی ) و یا چوب کاج ( روسی ) استفاده می‌گردد .
برای ساخت یک اثر هنری معرق گاه اجرای زیر ساخت و بخش تزینی به دست یک نفر صورت می‌پذیرد ولی برخی اوقات نیز معرق کاران ساخت را به درودگران پرده و خود تنها بخش هنری و تزیینی معرق را اجرا می‌نمایند .
در حقیقت زیر ساخت ، پایه ای برای اجرای معرق چوب به شمار می‌رود ، بنابراین در دوام و استحکام و کیفیت اجرا و همچنین زیبایی آن تأثیر مستقیم دارد . از این رو برای بالا بردن کیفیت اجرا و همچنین زیبایی آن تأثر نهایی می‌بایست از زیر ساخت مرغوب استفاده کرد .

خصوصیات مهم در انتخاب زیر ساخت استحکام و دوام آن است و بهتر است سطح تخته پیشکار صاف و حتی رنگ شده باشد.
10- کمان اره مویی:
کمان اره مویی، کمانی است که به اندازه کوچک و بزرگ است. کمان بزرگ برای زیرکارهای بزرگ استفاده می‌شود که اره مویی چوب بر به آن وصل می‌شود. کمان اره مویی به شکل u می باشد و دارای 25 سانتیمتر طول برش می باشد . گاهی اوقات بخاطر طول برش بیشتر دو عدد کمان اره مویی را به همدیگر جوش داده «‌کمان دوبل» ساخته و از آن برای برش بلند استفاده می کند .

مشخصات کمان اره مناسب :

1ـ سبک باشد 2 ـ فنر محکم داشته و زود قدرت فنری خود را از دست ندهد ،‌3ـ دارای پیچ و خروسکی جنس خوب باشد که در اثر باز و بسته شدن زود هرز نگردد. ، 4ـ دارای دسته مناسب با دست هر شخص باشد.
چنانچه در نظر باشد طرحی یا شکلی در روی چوبهای نازک یا صفحات چندلایی برش داده شود ، این کار به وسیله اره کمان میسر خواهد بود.
این اره ها فرمهای مختلفی دارند ، اما به طور کلی هرچه کمان نعلی شکل اره دارای طول بلندتری باشد ، میدان وسیعتری را می توانید برش دهید . بهترین نوع تیغه ای که برای عمل بریدن مناسب است به «پاملخی» معروف است . برای بکارگیری اره کمان به مراحل زیر توجه کنید :
ـ یک سر تیغه را در میان پیچ خروسک و کمان به صورتی قرار دهید که لبه برنده تیغه اره به سمت دسته اره باشد.
ـ پیچ خروسک را محکم کنید .
ـ سر دیگر را به طوری که با یک دست کمان اره را فشرده کرده اید ، در داخل پیچ خروسک سمت دیگر قرار دهید .
ـ قطعه کاری را که در روی آن طرح مورد نظر را رسم کرده اید ، در روی سطحی صاف قرار دهید .
ـ چنانچه فرم یا شکلی در وسط قطعات کار وجود دارد ، می توانید ابتدا با سوراخ کردن داخل شکل به صورتی که به طرح اصلی صدمه نزند و قرار دادن تیغه اره در داخل سوراخ و محکم کردن آن ، طرح را تا انتها برش دهید.
11- تیغ اره مویی:
به سه مدل از نظر فرم دندانه تقسیم می شود :
1ـ فلز بر : که دارای دندانه های ریز و پشت سرهم می باشد عموماً برای برش فلزات مانند مس و برنج بکار می رود در معرق چوب برای برش صدف ـ خاتم ... و گاهی برش های ظریف مو مورد استفاده قرار می گیرد.

2ـ چوب بر : به آن تیغ اره مویی پا ملخی هم گفته می شود و دندانه های آن به صورت زوج می باشد. عموماً‌ برای برش چوب ها ـ صدف مصنوعی ـ فیبر مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد.
3ـ گردبر : در دو نوع وجود دارد :
حالت اول : یک تیغ اره مویی فلز بر است که تابیده به دور خود می باشد.
حالت دوم : یک تیغ اره مویی است که دورتادور آن حالت الماسی دارد
12- اچار مشتی:
آچاری که اصطلاحا مشتی نامیده می‌شود برای باز و بستن کمان اره استفاده می‌شود می‌تواند از جنس چوب و فلز و جدیدا از پلاستیکی آن نیز موجود می‌باشد
13- موم زنبور عسل :
در هنگام برش تیغ اره مویی گرم شده و امکان دارد به علت زیاد گرم شدن بشکند .به همین جهت موم زنبور عسل یا صابون برای سرد کردن و روان برش زدن تیغ بکار می رود.
14- تیزک :
تیغه ای فولادی به ابعاد 10×2 با لبه تیزی در روش دوبل برای جدا کردن قالب از چوب اصلی بکار می رود. در ضمن از تیغ موکت بری نیز برای این کار استفاده می شود.
15- تیغ جراحی یا موکت بری :
در روش استفاده از الگوی کاغذ , طرح را با استفاده از این ابزار از هم جدا می کنیم . رجوع شود به اجرای معرق .
16- مشتی آچار:
برای باز و بسته کردن پیچ خروسک وتعویض تیغه بکارمی رود.
17- اره دست:
همان اره معمولی با دسته چوبی است که تیغه های متفاوت دارد و برای بریدن قطعه های بزرگ چوبی به کار می رود.
18- پرس برقی:
دستگاهی است برقی، شامل چهار ستون آهنی که سه صفحه متحرک مستطیل شکل از چهار زاویه، به ستون ها متصل شده است و در قسمت بالای این چهار ستون حجم مکعب مستطیل آهنی قرار دارد که موتور و دستگاه گرم کننده در این قسمت جای گرفته است و با روشن کردن آن در ضمن حرکت صفحات، گرما به وسیله ی سیمی که به هر یک از صفحه های مستطیل شکل متصل شده است انتقال می یابد.
حرکت صفحه های یاد شده از طریق چهارستون آهنی است که به عنوان اهرم برقی کار می کند و از طریق پایین به بالاست و در انتهای کار به مکعب فلزی دستگاه می رسد. در این حالت تمام صفحه های به هم متصل شده و شیء مورد نظر که میان آنها قرار دارد، تحت فشار و گرما قرار می گیرد. این دستگاه در سه اندازه " کوچک، متوسط و بزرگ " وجود دارد و میزان گرمای مورد نیاز برای برش دادن اشیاء معرق کاری شده 150 درجه سانتیگراد است .
19- پرس دستی (پیچ دستی):
وسیله ای است فلزی، شامل خط کشی قطور به طول 25 الی 50 سانتی متر که در قطعه ی فلز به صورت افقی، یکی ثابت در انتهای خط کش و دیگری که اهرم نامیده می شود در بالای آن به صورت متحرک ، قرار گرفته است.
پیچی که یک دسته چوبی دارد در ابتدای اهرم متحرک نصب شده است. این وسیله برای ثابت نگهداشتن اشیاء و تحت فشار قرار دادن (پرس کردن) قطعه های کوچک معرق شده به کار می رود.
20- چکش:
همان چکش معمولی است که مورد استفاده عموم است و برای کوبیدن میخ به کار می رود. در معرق نوع 100 گرمی آن استفاده می شود.
21- سوهان تخت:
سوهانی است به طول 45 سانتی متر که 35 سانتی متر آن به پهنای 5/3 سانتی متر از دو طرف مضرّس است و یک سانتی متر باقی مانده در انتها باریک می شود، در موقع کار به عنوان دستگیره مورد استفاده قرار می گیرد.
22 - سوهان چوب ساب:
تیغه ای فلزی به طول 30 سانتی متر که دسته ای پلاستیکی به آن متصل است. این وسیله برای صیقل دادن سطح شیء معرق شده ای به کار می رود که در آن صدف یا عاج وجود نداشته باشد.
23- رنده ی دستی:
شامل صفحه ای مستطیل شکل است که عرض های آن با قوس منحنی به طرف خارج متمایل شده است. در قسمت زیرین، این صفحه با فاصله 5/6 سانتی متر از یک طرف لبه ی قوس دار شکافی به طول 5 سانتی متر و عرض نیم سانتی متر وجود دارد که محل قرار گرفتن تیغه ی رنده است.
در دو عرض این صفحه در قسمت روی آن دو دسته چوبی کوچک به دو شکل متفاوت نصب شده که یکی از آنها کروی شکل است و بر روی پایه ای به طول 6 سانتی متر قرار گرفته و دیگری ترکیب چکمه ای را به طول 11 سانتی متر دارد که به صورت معکوس در جای خود نصب شده است.
در میان این صفحه ابتدا تیغه رنده به طول 5/15 و عرض 6 سانتی متر و سپس تیغه کمک رنده به طول 5/13 سانتی متر با همان عرض قرار گرفته است و به وسیله یک صفحه فلزی براق به نام گیره تیغه، به روی سطح از یک قطعه چدنی سیاه، که به عنوان پایه محسوب می شود نصب شده است و در زیر پایه ی چدنی پیچی قرار دارد که به وسیله شل و سفت کردن آن فنر تیغه آزاد شده و می توان آن را به طرف بالا و پایین حرکت داد.
لازم به یادآوری است که در بالای پایه چدنی یک اهرم فلزی باریک به طول شش سانتی متر قرار دارد که با حرکت آن به طرف راست یا چپ تیغه به همان سمت کمی پایین تر از طرف دیگر قرار می گیرد.
از این رنده برای صاف کردن سطوح ناهمواره استفاده می شود.
24 - سنگ نفت:
قطعه سنگ سیاه رنگی است که در میان قالبی از چوب جای گرفته است و برای تیز کردن تیزک از آن استفاده می شود.

این سنگ دارای دو سطح دندانه دار زبر و نرم است که ابتدا نوک تیزک را به وسیله دندانه های درشت تراش داده و سپس با دندانه های ریز صیقل می دهند . سنگ نفت را همیشه در مقداری از نفت نگهداری می کنند تا مقداری از چربی نفت در آن نفوذ کند و فقط به هنگام استفاده آن را از نفت خارج می سازند.
25 – گازانبر:
وسیله ای است فلزی شامل دو دسته و دو لبه ی قوس دار که دسته های آن با فاصله ای معین قرار گرفته و به تدریج به هم نزدیک می شوند تا در نقطه ای به یکدیگر متصل شوند و دو لبه قوس دار آن به بالای این مقطع اتصال یافته که در هنگام بسته بودن، ترکیب دایره ای به خود می گیرد. این وسیله در شماره های مختلف وجود دارد که در معرق، از شماره 6 آن استفاده می شود. از این وسیله برای بیرون آوردن میخ از محلی که چوب ها را موقتاً به هم متصل کرده است استفاده می کنند.
26- خط کش ال:
خط کشی است فلزی به طول 50 سانتی متر که در انتها به یک فلز قطور صاف به طول 5/13 سانتی متر متصل شده که با خط کش تشکیل زاویه ی قائمه را می دهد.
گونیایی با خط کش چوبی به طول 100 سانتی متر وجود دارد که از آن برای صاف کردن لبه های ناصاف شیء معرق شده استفاده می شود.
27- لیسه:
قطعه فلزی است مستطیل شکل به صخامت یک میلی متر که قابلیت انعطاف بسیار دارد و برای جمع آوری براده ی چوب از سطح کار و همچنین پرداخت آن مورد استفاده قرار می گیرد.
28 - ماشین پرداخت:
دستگاهی است به طول 45 سانتی متر که از سه قسمت: دسته، بدنه و صفحات پرداخت کننده تشکیل شده است.
الف – دسته: این قسمت خود دارای دو دسته است :
1- دسته ای به طول 18 سانتی متر که در انتهای بدنه قرار گرفته و سیم برق به آن متصل می شود محل قرار گرفتن دست راست است.
2- دسته ای به طول 12 سانتی متر که در طرف راست بالای بدنه قرار گرفته و محل قرار گرفتن دست چپ است. بر روی این دسته ها پوشش عایقی از جنس پلاستیک وجود دارد.
ب – بدنه : این قسمت از دستگاه به طول 28 سانتی متر است که 18 سانتی متر آن ترکیبی تقریباً استوانه ای شکل دارد و موتور برقی در میان آن جای گرفته است. در قسمت بالای بدنه حجم نیمکره مانندی به قطر 10 سانتی متر قرار دارد که صفحات پرداخت کننده به وسیله پیچی که در مرکز نیمکره مسطح قرار دارد متصل می شود.
ج – صفحات پرداخت:
صفحات پرداخت کننده در سه نوع متفاوت به کار برده می شود:
1- صفحه سنگ سمباده: صفحه ای دایره شکل به قطر 18 سانتی متر که میان آن دایره ای به قطر 2 سانتی متر خالی است که محل قرار دادن مهره ی پیچ متصل کننده به بدنه است. ضخامت این صفحه 2 سانتی متر است که شامل یک صفحه فلزی باریک و یک لایه ابر فشرده به ضخامت 5/1 سانتی متر است.
2- صفحه پوست بره ای: پوست بره ی دباغی شده دایره شکلی است به قطر 18 سانتی متر که کناره ای پارچه ای دارد. این صفحه بر روی صفحه سنگ سمباده قرار می گیرد و به وسیله یک بند، کناره پارچه ای را در زیر سنگ سمباده جمع کرده و محکم می کند.
3- صفحه پرداخت: صفحه ای است دایره شکل از جنس نمد و به قطر 18 و ضخامت 5/2 سانتی متر و دایره ای میان تهی به قطر 5/4 سانتی متر در مرکز آن قرار دارد که محل قرار گرفتن مهره پیچ متصل کننده به بدنه است. از این وسیله برای پرداختن اولیه شی معرق شده استفاده می کنند.
29 – مته دستی:
وسیله ای است به طول 30 سانتی متر که شامل: سر مته، بدنه و دسته است:
الف – سرمته: ترکیب تقریباً بیضی شکلی ، به بلندی 5 سانتی متر دارد که میله ی مته در میان سوراخی که در یک طرف آن وجود دارد قرار می گیرد.
ب – بدنه:یک قطعه فلز مستطیل شکل به طول 12 و عرض 2 سانتی متر است که چرخ دنده ای به قطر 8 سانتی متر به آن متصل است و به وسیله دسته کوچک چوبی که به اهرمی به طول 4 سانتی متر اتصال دارد به حرکت در می آید.
ج – دسته: در انتهای بدنه، دسته ای چوبی به طول 13 سانتی متر قرار دارد .
شیوه استفاده از این وسیله بدین ترتیب است که ابتدا سر مته را به طور عمودی بر روی کار قرار داده و به وسیله چرخانیدن دسته چرخ دنده مته را به حرکت درآورند تا محل مورد نظر را سوراخ کند.
30- مداد و متر:
از مداد برای علامت گذاری و از متر برای اندازه گیری استفاده می شود.
31- مغار لیسه تیز کن:
سوهانی است سه پهلو که هر سه بـَر ِ آن تراش داده شده است و برای تیز کردن لبه های لیسه به کار می رود.

مراحل اجرای تابلوی معرق

1- انتخاب طرح و آماده نمودن آن در ابعاد و اندازه دلخواه.
2- چسباندن طرح با استفاده از یک لایه نازک چسب مایع بر روی تخته سه لایی.
3- خرد نمودن الگو به وسیله کمان اره به قسمت‌های کوچک‌تر و اتصال الگوهای خرد شده بوسیله میخ سایه بر روی زیرکار مناسب.
4- انتخاب چوب‌های مختلف از نظر رنگ، بافت و نقش برای استفاده در تابلو و جایگزینی با الگو ها.
5- اتصال الگوها بر روی چوب مورد نظر بوسیله میخ یا چسب چوب.
6- دور بری چوب بوسیله کمان اره مطابق الگو.
7- جایگزین نمودن قطعات چوب به جای الگوها بر روی زیرکار و چسباندن آن بوسیله چسب چوب بر روی تابلو.
8- پوشش درزها و خطوط اره و پستی و بلندی‌ها با استفاده از لایه‌ای از پلی‌استر پس از تکمیل تابلو.
9- برطرف نمودن پستی و بلندی ها و هم سطح نمودن تابلو با استفاده از سمباده‌های زبر و نرم.
10- پوشش محافظ مناسب با نوع طرح با استفاده از لایه نازکی از انواع پلی استر، سیلر و کیلر و غیره، بنا به سلیقه و تکنیک معرق کار.

رنگ کاری معرق چوب

پلی استر ماده شفاف و بی رنگی است که برای محافظت از چوب به صورت یک لایه نازک و بعضاً چند میلی متری روی آثارچوبی پاشیده و یا ریخته می شود تا از اکسید شدن چوب ها در اثر مجاورت مستقیم با هوا و یا حمله قارچ و باکتری ها یا آفات به تابلوی معرق جلوگیری شود.همچنین تمیز کردن تابلو پلی استر شده راحت تر و در اثر ضربه خارجی مقاومت بیشتری دارند.
در قدیم عموماً سطح آثار معرق را بوسیله لاک الکل پوشش می دادند . در اثر مرور زمان با ورود پلی استر و مواد شیمیایی رویه تابلوهای معرق را این مواد پوشش می دهند.
که مواد پوشش دهنده روی تابلوها به شرح زیر می باشد:
1ـ سیلر : ماده ای است فوری به رنگ دوغ خاصیت آن پر کردن چشمه های موجود در روی چوب و خوب سمباده خوری آن است و سیلر بیشتر در کارهای روکشی چوب استفاده می شود . حلال آن تینر فوری 10000 به بالا می باشد.
2ـ کیلر : ماده ای است فوری و برای براقیت و جلای کار مورد استفاده قرار می گیرد و سمباده خوری آن سخت می باشد . دو نوع می باشد . رنگ آن شبیه عسل است .
الف : کیلر براق = اگر درب ظرف را باز کنید و ته ظرف مشاهده شود ،کلیر براق می باشد.
ب : کیلر مات = اگر درب ظرف را باز کنید و ته ظرف مشاهده نشود ، کیلر مات می باشد.
3ـ پلی استر
ـ نیم پلی استر : مات و براق ( دو جزیی)
ـ پلی استر دو مواد : مات (پولیشی) و براق ( ایستاده ) ( سه جزئی )
ـ نیم استر : ماده بسیار براقی است که جهت جلای نهایی سطح کار استفاده می شود و دارای یک نوع خشک کن به نام هاردنر با پاراتولوئن می باشد که نسبت آن به نسبت نیم پلی استر 10% می باشد.
ـ پلی استر پوست و پولیش:این پلی استر که به سه جزئی نیز معروف می باشد . شامل پلی استر + کبالت ( ماده بنفش یا تسریع کننده) + هاردنر (سخت کننده یا پراکسید) می باشد.

سمباده کاری :

پس از خشک شدن پلی استر خمیر مشکی بهتر از بگذارید حدوداً سه روز از خمیرریزی گذشته باشد سپس مراحل سمباده کاری را بر اساس روش زیر انجام دهید.
1ـ ابتدا سمباده 60 نواری را به دستگاه چرخ پوست بسته و سطح کار را سمباده می زنیم تا ژله و خمیر مشکی روی کار برداشته شود.
2ـ سپس سمباده 80 نواری را به دستگاه چرخ پوست بسته و سطح کار را سمباده می زنیم تا خش روی پلی استر در اثر سمباده 60 بوجود آمده از بین برود.
3ـ بعد از آن سمباده 80 پوست آب را روی دستگاه لرزان بسته و سطح کار را لرزان می زنیم و این عمل را بوسیله دستگاه سمباده لرزان به ترتیب با سمباده های پوست آب 120 ـ 180 ـ 220 ـ 260 می زنیم.
توجه : هر سمباده رد خش های ایجاد شده توسط سمباده قبل را از بین می برد.
توجه : هرچه شماره سمباده بیشتر شود سمباده نرم تر می شود . شماره سمباده یعنی تعداد ذرات موجود در روی 1cm2 می باشد.

صدف مصنوعی :

صدف مصنوعی عموماً به جای صدف طبیعی بکار می رود به خاطر براقیت و تنوع رنگی زیاد آن مصرف زیادی در معرق پیدا کرده است.

روش ساخت صدف مصنوعی :

1ـ شیشه ای به ابعاد مورد نظر تهیه می کنیم عموماً 20×10
2ـ دورتادور شیشه را با نوار چسب قالب می گیریم .
3ـ پلی استر را در ظرف پلاستیکی تمیز می ریزیم.
4ـ اکلیل نقره ای یا اکلیل رنگی مورد نظر را به پلی استر اضافه می کنیم.
5ـ کبالت را به مقدار مورد لزوم به پلی استر اضافه کرده با قطعه ای چوب پلی استر را بهم می زنیم.
6ـ روی سطح شیشه را با پارافین جامد آغشته می کنیم « برای اینکه پلی استر بعد از خشک شدن راحت جدا شود »
7ـ هاردنر (پراکسید) را به پلی استر اضافه می کنیم.
8ـ پس از بهم زدن پلی استر آن را روی شیشه که از قبل تراز شده می ریزیم.
9ـ پس از اینکه پلی استر صدفی تمام سطح شیشه را گرفت با یک تکه چوب شروع به بهم زدن آرام و یکنواخت پلی استر می کنیم تا هنگامی که پلی استر ژله کند « خشک شود» . همزمان موج مورد نظر را در پلی استر صدفی ایجاد می کنیم.
10ـ سپس بوسیله تیغ موکت بری پلی استر صدفی را از سطح شیشه جدا می کنیم.

فیبر مصنوعی :

عموماً به جای استخوان از فیبر مصنوعی استفاده می شود.

مراحل ساخت فیبر مصنوعی:

مانند ساخت صدف مصنوعی می باشد با این تفاوت که پس از ریختن فیبر سفید احتیاج به بهم زدن آن نمی باشد و به جای اکلیل به عنوان ماده افزودنی از تیتان برای سفید کردن پلی استر استفاده می شود.

مراحل پلی استر براق رویه:

1ـ ابتدا روی تابلو را بوسیله پنبه با تینر فوری 18000 شستشو می دهیم .
2ـ سپس دور کار را مانند مرحله قبل با نوار چسب کاغذی قالب می گیریم.
3ـ تابلو را روی سطح صاف گذاشته و تراز می کنیم.
4ـ پلی استر را داخل ظرف پلاستیکی می ریزیم.
5ـ ابتدا کبالت را به مقدار 2% به پلی استر اضافه می کنم.
6ـ پس از بهم زدن پلی استر براق 4% هاردنر به آن اضافه می کنیم.
7ـ پس از خشک شدن پلی استر پس از حداقل 48 ساعت تابلو را با سمباده 80 که به دستگاه چرخ پوست بسته شده است سمباده می زنیم تا ژله موجود روی آن برداشه شود.
8ـ سپس با دستگاه لرزان با سمباده های 80 ـ120 ـ 180 ـ 220 ـ 260 ـ 320 ـ 400 روی کار را ساب می زنیم.
9ـ پس از بر طرف شدن خش های موجود روی کار و از بین رفتن موج احتمالی پلی استر به دستگاه چرخ پوست دستگاه کله نمد بسته می شود.
10ـ خمیر پولیش زبر را که قرمز رنگ می باشد به سطح کار می مالیم و روی آن کمی آب می ریزیم سپس تابلو را پولیش می کنیم.
توجه : ابتدا تابلو بایستی از بالا به پایین سپس از چپ به راست پولیش شود.
1ـ مانند مرحله 10 با کله نمد روی کار را با خمیر پولیش نرم «‌سفید» یا شیر پولیش پولیش می نمائیم.
12ـ سپس به دستگاه چرخ پوست دستگاه پوست بره بسته می شود و سطح کار را با ماده شیر پولیش براق می کنیم.

زمینه مشکی :

1ـ ابتدا تابلو را به وسیله تیز فوری شستشو می نمایم . با پارچه آغشته به تینر فوری این عمل را انجام می دهیم .

2ـ دور تا دور کار را با نوار چسب کاغذی قالب می گیریم به طوری که 2 میلی متر نوارچسب از سطح زیر کار بالاتر باشد.

3ـ تابلو را روی یک سطح صاف گذاشته و تراز می کنیم .

4ـ پلی استر را داخل ظرف پلاستیکی به مقدار مورد نیاز می ریزیم.
5ـ دوده صنعتی را به پلی استر اضافه می کنیم دوره صنعتی بایستی الک شده باشد و مقدار آن باید طوری باشد که چوبی که پلی استر را به هم می زنیم را تیره کند.

6ـ کبالت را به پلی استر اضافه می کنیم و کاملاً پلی استر را با یک قطعه چوب بهم می زنیم.
7ـ سپس هاردنر را به ماده ساخته شده اضافه می کنیم . نسبت کبالت و هاردنر اضافه شده به پلی استر 2% و 4% می باشد.

پس از ریختن هاردنر وقت زیادی نداشته و پس از بهم زدن پلی استر بایستی آن را روی سطح تابلو ریخت مقدار پلی استر خمیر مشکی ریخته شده بایستی همسطح و یا حداکثر یک میلیمتر بالاتر از سطح چوب های معرق استفاده شده در تابلو باشد.

تذکرات مهم :

الف ـ حتماً بایستی پلی استر ریزی در هوای تمیز و بدون گرد و خاک باشد ، ب ـ در صورتی که حباب موجود در درون پلی استر را بخواهیم بگیریم می توانیم به پلی استر مقدار کمی استون اضافه کنیم. ، ج ـ در صورت گرم بودن هوا مقدار کبالت و هاردنر کمتری به پلی استر اضافه می کنیم و در صورت سرد بودن اتاق سعی در آن شود که اتاق را گرم کنیم تا بخواهیم مواد بیشتری استفاده کنیم.
دـ در صورتی که کبالت بیشتر از مقدار لازم به پلی استر اضافه شود « مخصوصاً در مرحله دوم پلی استر رویه» باعث مات و کدر شدن تابلو می شود و در صورتی که کمتر باشد باعث دیر خشک شدن پلی استر می گردد.
هـ : در صورتی که هاردنر بیشتر از میزان لازم باشد باعث ترک خوردن پلی استر و در صورتی که کمتر باشد باعث دیرتر خشک شدن تابلو می گردد.
و ـ در صورت لزوم می توانید از رنگ مشکی فوری بجای دوده صنعتی نیز استفاده کنید.

آسیب شناسی معرق

1- مواد اولیه :
- چنانچه ورق چوب مورد استفاده در معرق کاری تاب داشته باشد نه تنها الگو بر روی چوب به صورت مطلوب قرار نگرفته و تسلط هنرمند برای برش زدن آن کم می‌شود ، در نتیجه شکل حاصله بسیار دقیق نخواهد بود و ایجاد درز می‌کند ، بلکه چون زیر قسمت برآمده خالی می‌ماند، پس از پرداخت با ماشین سنباده چوب حاصله یا بسیار نازک و شکننده و یا از بین رفته و جای خالی نمایان می‌شود .
در نتیجه با قرار دادن ورق های چوب خیس تحت فشار ، می‌توان از تاب خوردگی آن جلوگیری کرد . سپس برای برش زدن از آن استفاده نمود .
متأسفانه امروزه بسیاری از ورق های چوب موجود در بازار به دلیل خشک نشدن علمی‌آن تاب برداشته ، در نتیجه هنرمند مجبور است خود آن را صاف کرده و برای این منظور چندین روز صبر نماید .
- چوب ها هرچه بیشتر از فشردگی کمتری برخوردار باشند ، از دقت و رافت برش آن کاسته شده و حتی در مواردی موجب برش پلیسه ای می‌گردد و پرداخت آن ها مشکل تر است .
- در صورتی که چوب مورد استفاده مورد تهاجم حشرات و قارچ ها قرار گرفته باشد ، پوک و سست بوده و احتمال ریزش آن به هنگام برش زیاد است ، لذا موجب ایجاد درز در میان تکه های چوب و در نهایت کاهش کیفیت آن می‌گردد .
- کاربرد فلزات در معرق باید بجا باشد و اگر میزان استفاده از آن بعه نحوی باشد که نمای قطعات چوبی را از نظر بصری تحت تأثیر قرار دهد ، از مرغوبیت آن کاسته و از زمره هنر های چوبی دور می‌کند .
- اگر فلزات مورد استفاده در معرق چوب از ثبات رنگ و دوام کافی برخوردار نبوده و به راحتی نتوان آن را برش داده و پرداخت نمود ، کیفیت اثر پایین آمده و آن را دچار خدشه می‌سازد .
- چنانچه فلزات مورد استفاده در بکار گیری به همراه چوب و مصالح دیگر از هماهنگی ظاهری و قابل قبولی برخوردار نباشد موجب ظاهر نازیبای اثر گشته و آن را دچار آسیب بصری می‌نماید .
- برای به کار گیری فلز به جای برخی قطعات معرق باید سعی شود ضخامت ورق فلز مصرفی و لایه های چوبی به یک اندازه باشد تا سطح نهای اثر پله پله نگشته و در نهایت سطحی یکنواخت را ایجاد کند .
- صدف مصرفی نیز در معرق باید کاملا سالم ، دارای ضخامت مناسب ( حداقل 5/1 میلیمتر ) ، رنگ روشن ، درخشان و انحنای کم باشد .
- چسب چوب گرچه بعد از خشک شدن بیرنگ است ولی در کارهای معرق پس از رنگ کاری به صورت دانه های سفیدی خودنمایی می‌کند که اصطلاحا به آن "سفیدک" می‌گویند که از آسیب های کار به شمار آمده و اثر معرق را دچار تنزل کیفی می‌کند ، لذا برای رفع سفیدک و همچنین برای آن که چسب موجود در لابه لای قطعات معرق و خط برش ها خود را به صورت یک خط تیره قلم گیری نشان می‌دهد بهتر است چسبی را به رنگ قهوه ای تیره در آورده و با "امرا" مخلوط کرد .
- اگر چوب خیس باشد بعد از استفاده در طرح و پس از خشک شدن به صورت چشمگیری تغییر ابعاد می‌دهد به صورتی که کوچک شده و یا حتی دچار تابیدگی می‌شود .
- اگر طرح چوب بر اثر مرور زمان و یا گرد و غبار کثیف شده باشد ممکن است پس از پوست زدن طرح و رنگ واقعی چوب با چیزی که مد نظر ما بوده متفاوت می‌باشد . این امر در موارد حساسی چون "چهره" بسیار مشهود است و ممکن است هنرمند را دچار مشکل کند و اثر را دچار آسیب کیفی . لذا بهتر است ابتدا با سنباده ، کثیفی و خط های اضافه را از بین برده تا تشخیص رنگ ، طرح و راه چوب میسر شود .
- شیارهای عمیق بر روی سطح چوب که به دلیل برش های نامناسب تیغ اره فلکه بر روی آن ایجاد می‌گردد ، از کیفیت اثر هنری کاسته و ظاهری نا مطلوب را برای اثر معرق به وجود می‌آورد .
- ممکن است مغز چوب ترک داشته باشد که موجب می‌گردد ماده سیال پلی استر از درون ترک نفوذ کرده و سطح کار را دچار آسیب کند . لذا به هنگام استفاده از ورق های چوب باید به دو طرف آن دقت کرد تا ترک نداشته باشد .
- قطر چوب مورد استفاده چنهنچه خیلی کم باشد به هنگام پرداخت کاری ، هنرمند مجبور می‌شود همه چوب ها را هم سطح کند . در نتیجه نازکی زیاد چوب ها پس از رنگ کاری خطرناک می‌شود و احتمال از بین رفتن چوب نازک می‌گردد . در نتیجه قطر چوب ها باید حدود 2 الی 3 میلیمتر باشد و تقریبا همه چوب های ورد استفاده هم سطح بئده تا پرداخت کاری مشکل نگردد .
- سطح زیرکار چنانچه دارای برجستگی های حاصل از چسب چوب خشک شده قطعات کناری و اتصالات زیر کار ، خرده ریز چوب و یا چربی و گرد و خاک باشد موجب شده قطعه اماده چسباندن بر سطح کار را دچار مشکل کرده و به اثر معرق آسیب وارد کند .
- تخته سه لا نباید از نوع نامرغوب باشد چرا که بعد از استعمال چسب دچار تابیدگی شدید شده و هنرمند را دچار مسکلات فراوان می‌کند . همچنین هنگام بریدن ممکن است قسمتی از آن بلند شود.
2-طرح :
ضرورت دارد قبل از اجرا طرح و زیرساخت نسبت به هم هماهنگ شود چرا که اوج زیبایی این هنر در هماهنگی مطلوب بین زیرساخت و طرح آن است . در غیر این صورت اثر نهای دچار آسیب بصری خواهد شد.
3- برش مواد و پرداخت :
- چنانچه برش الگو ی ما به سمت داخل الگو باشد موجب شده پس از عملیات پرداخت درزهایی بین تکه های چوب ایجاد شود که از ارزش کیفی اثر می‌کاهد و چنانچه برش ، مایل به سمت بیرون الگو باشد هنرمند را دچار مشکل برای جایگذاری قطعه کرده در نتیجه هنرمند زمان زیادی را از دست می‌دهد . لذا برش ها باید کاملا عمودی و مستقیم باشند به جز در مواردی که معرق بر روی سطح برجسته انجام شده و نیاز است تکه های چوب با یکدیگر گونیا باشند؛ می‌توان از برش های مناسب و نه بیش از اندازه مایل استفاده کرد .
-قطعات تخته سه لا الگو نباید زیاد بزرگ باشند چون هنگام کار به کمان اره گیر خواهند کرد و هنرمند را دچار سردرگمی‌و مشکل می‌کند و باعث می‌شود قطعه مورد نظر خوب و در جای مناسب خود برش نخورد . هم چنین باید خیلی ریز خرد شوند . چون اتصال آن به الگو و جداسازی آن مشکل شده و احتمال گم شدن آن نیز وجود دارد .
- فشار زیاد و کمان اره نسبت به چوب به هنگام برش تکه های چوب نه تنها موجب شکستن تیغ کمان اره را باید به آرامی‌و بدون فشار صرفا به سمت بالا و پایین ( درجا ) حرکت داد .
- به هنگام نصب الگو بر روی چوب باید کرد که اثر میخ سایه بر روی چوب مورد نظر نباشد . در غیر این صورت چنانچه طرح قسمت های حساس باشد خود را نشان داده و دچار آسیب بصری می‌گردد . لذا می‌توان از پشت چوب برای برش استفاده نمود و یا مسخ سایه را تنها در حدی فرو نمود که به هنگام پوست زدن جای میخ باقی نماند .
- چنانچه عملیات پوست زدن به وسیله ماشین سنباده گردان به ورت یکنواخت و کاملا مسح انجام نشود ، سطح معرق دچار فرورفتگی ها و بر آمدگی هایی می‌شود که به کیفیت کار لطمه وارد کرده و از ارزش آن می‌کاهد .
همچنین باید دقت داشت که پس از عملیات هم سطح کردن به وسیله کاغذ سنباده با دقت و ظرافت تمام خش روی سطح کار گرفته شود و در غیر این صورت پس از رنگ کاری این خش ها به چشم آمده اثر را دچار آسیب بعدی می‌نماید .
4- رنگ کاری :
پاشیدن پلی استر روی کار های معرق اگرچه لایه محافظتی در برابر نفوذ رطوبت ، آفات ، بیماری ها و آسیب در برابر آتش است ولی در صورت عدم رعایت نکات حفاظتی صدمات متعددی به آن وارد می‌شود .
- اگر تابلو خاک داشته باشد ، پلی استر به خوبی درزها را پر نکرده و بعد از پوست زدن سوراخ هایی ریز بین درزها سر باز می‌کند و به اصطلاح "چسمه" می‌زند . برای جلوگیری از این حالت قبل از ریختن پلی استر به کمک پمپ باد ، مکنده و یا هر وسیله دیگر باید به خوبی خاک آن را از لای تمام درزها و سطوح پاک کند .
- اگر هاردنر و کبالت زیاد تر از حد نیاز باشد پلی استر ترک می‌خورد ولی این این احتمال در حجم زیاد بیشتر است و معمولا برای آثار زمینه رنگ بسیار حیاتی می‌باشد . لذا این دو ماده اضافه شده باید طبق نسبتی که در رنگ و پولیش گفته شد مورد استفاده قرار گیرد .
- اگر مقدار هاردنر یا کبالت کمتر از مقدار لازم باشد ، پلی استر خیلی دیر ژله می‌کند . در طی این مدت در آوندهای چوب نفوذ کرده و ایجاد آسیب می‌کند .
- چنانچه پلی استر در محیطی سرد ریخته شود نیز دیرتر ژله می‌کند و مشکل دویدن پلی استر در چوب به وجود می‌آید .
- برای ایجاد پلی استر رنگی حتما باید از پیگمنت هایی که قابل حل در آب است استفاده نمود . اما آنچه اهمیت دارد آن است که برای به دست آوردن رنگ سفید ، سنیکا مناسب نبوده چرا که در پلی استر حل نمی‌شود و باید از تیتان استفاده نمود و از آن جا که تیتان دیر ترکیب است بهتر است قبل از ترکیب تیتان با پلی استر ، تیتان را با تینر فوری حل کنیم سپس در پلی استر ترکیب نماییم در غیر این صورت دانه های حل نشده هنگام رنگ کاری باز شده و ایجاد مشکل می‌کند .
- رنگدانه ها باید قبل از استفاده حتما الک شود چون معمولا آشغال و ناخالصی دارند که کهر را با مشکل مواجه می‌سازند .
- چنانچه اثر معرق زمینه رنگ و یا دارای چوب های بافت پوک باشد ، روی چوب های روشن یک دور سیلر زده سپس پلی استر ریخته می‌شود تا پلی استر به داخل آن نفوذ کرده و رنگ آن سیاه نشود .
- در صورت استفاده از چوب های چرب یا صمغ دار مثل پسته ، فوفل ، سرخدار ، سردر ، زیتون ، عنب پیر ، پس از ریختن پلی استر ، چربی و صمغ موجود در آن ها موجب ایجاد حباب یا سفیدک می‌شود که باعث ترک روی سطح اثر گشته و آن را دچار افت می‌کند . برای جلوگیری از این کار از ماده ضد چربی ک بسیار گران است و معمولا به جای آن از چسب قطره ای یا آب قند اشباع شده استفاده می‌کنند .
منابع: سایت سیمرغ / سایت آموزش معرق چوب ایران / پرشین گرافیک
۲۶ تیر ۹۵ ، ۱۲:۰۷ ۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
هدایت ال.....

ساعت دیواری متنوع و جالب

ساعت دیواری
ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

مدل ساعت دیواری

مدل ساعت دیواری

مدل ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

دکوراسیون منزل

دکوراسیون منزل

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

ساعت دیواری

۲۳ تیر ۹۵ ، ۱۲:۱۴ ۶ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰
هدایت ال.....

اموزش معرق 2

آموزش معرق،قسمت دوم

ابتدا روی یه قطعه تخته سه لا به ابعاد 5 در 10 با خط کش روی آن را با خط راست در کنار هم مانند دفتر خط دار خط کشی می کنیم و سپس شروع به برش زنی می کنیم.دوباره تخته سه لا به همین ابعاد به صورت مارپیچ خط کشی می کنیم و سپس شروع به برش زنی میکنیم.مرحله بعدی که در آن احتمال شکستن تیغه بیشتر از مراحل قبل است به این ترتیب عمل می کنیم که دوباره تخته سه لا به همان ابعاد به صورت خطوط 7 و 8 به هم متصل خط کشی می کنیم سپس شروع به برش زنی می کنیم ضمنا زمانی که به محل شکستگی خط می رسیم کمی در جا با کمان اره بازی کرده یعنی در جا اره را به پایین و بالا زده تا تیغه برای دور زدن جابازکند.چون اگر درجا در محل شکستگی خط دور بزنیم ممکن است در تخته سه لا راحت باشد و در چوبهایی چون چنار و عناب باعث شکسته شدن تیغه میشود.در نظر داشته باشیم که حرکت در جا زدن زیاد نباشد چون در صورت زیاد در جا زدن خط از حالت شکسته به حالت منحنی در می آید.
بعد از تمام شدن این تمرین ها اولین کاری که انجام می خواهید دهید بریدن کلماتی چون پدر و مادر و اعداد و ... به صورت خط نستعلیق است چوبی که استفاده می کنیم بهتر است گردو باشد.
برای اطمینان از اینکه آیا هنوز به تمرین احتیاج دارید یانه تصویر یه برگ انگور را که دارای رگه های زیاد است را شروع به برش زدن کنید.

هر چقدر دستتون و کمان اره رو صاف تر و عمود بر روی چوب بگیرید برش تون بهتر میشه.

می تونید انتهای کمان اره رو به بازوتون تکیه بدید و برش بزنید.

با کمان اره به چوب فشار نیاورید و تا جایی که کمان اره جا داره بالا و پایین کنید و برش بزنید تا از تمام قسمت های تیغ اره استفاده شود، و فقط با وسط تیغ اره نبرید.

اگه با دست راست کمان اره رو می گیرید، دست چپ باید چوب رو بگیره و حرکت بده.

مواظب انگشت وسط دست چپ هم باشید که احتمال بریدنش زیاده...

حواستون باشه وقتی به انتهای برش می رسید اره رو به پیشکار بچسبونید که یه دفعه در نره و به دستتون بخوره.

فکر کنید با چرخ خیاطی کار می کنید. دست راست با حرکت تقریباً ثابت و درجا می بُره و دست چپ چوب رو به طرف تیغه هدایت میکنه.

وقتی درست ببرید قطعه کار باید از دو طرف چوب براحتی در بیاد.یعنی هم از بالا و هم از پایین بتونید قطعه رو در بیارید.

انتخاب زیرکار و انتخاب طرح و چاپ روی کاغذ به اندازه ای که طرح جای کار داره.

مثلاً این طرح های گل که روی کنده کار کردم بزرگتر از اندازه a4 جای کار نداشت.

یا طرح فال حافظ بزرگتر از 70 در 90 سانتیمتر جای کار نداشت...

اگه خواستید چوب رنگی بخرید از هر چوب چند تکه بردارید که کم نیاد و کارتون یک دست بشه.

چوب های معرق ضخامت 3میلیمتر تا 6میلیمتر دارند...

تهیه الگو: چسباندن طرح روی تخته سه لا با چسب فوری.

خرد کردن الگو: باید طرح را به قطعات نسبتاً کوچک تقسیم و خرد کنیم، نباید به قطعات بسیار کوچک تقسیم شود، برش ها باید روی خطوط اصلی انجام شود و به طرح لطمه نزند.

پس از خرد کردن الگو قطعات آن را روی زیر کار با میخ سایه متصل می کنیم تا کل طرح نمایان گردد.

میخ ها رو روی طرح بزنید تا خارج از طرح، روی زیرکار، جای میخ نمونه.

انتخاب چوب: باید از چوب های رنگی و رگه ها و سایه روشن های چوب ها استفاده کرد تا طرح را طبیعی تر جلوه داد.

روش ها اتصال الگو بر روی چوب های رنگی: تکه های بزرگ را با میخ سایه به چوب متصل می کنیم، میخ نباید کاملا داخل چوب رنگی بره، در حدی که محکم گیر کنه کافیه.از طرفی که جلوی دیدمون هست باید برش رو شروع کنیم.(روش دوبله)

تکه های متوسط را با اِتود روی چوب می کشیم و برش می دهیم.(روش اِتود)

تکه های کوچک را با کمی چسب چوب می چسبانیم و برش می دهیم و پس از برش الگو را با کارد جدا می کنیم.

یه روش دیگه هم با کاربن و چسب کاغذی 5 سانتیمتری و خودکار یا مداد مغزی:

ابتدا چسب کاغذ را بر روی چوبی که می خواهیم برش دهیم می چسبانیم سپس کاربن را روی چوب و محلی که چسب کاغذ را چسبانده گذاشته و طرح مورد نظرمان را روی کاربن گذاشته و شروع می کنیم به حرکت بر روی خطوط مورد نظرمان با مداد و بعد از اتمام طرح و کاربن را برداشته و مشاهده می کنیم که در واقع عمل کپی انجام شده وسپس شروع به برش زنی میکنیم.ضمنا در نظر داشته باشیم که چسب را طوری روی چوب بچسبانیم که بعد از برش از باقیمانده چوب برش خورده بشود برای کارهای بعدی استفاده نمود.

با میخ کِش یک قطعه از الگو را از زیرکار جدا می کنیم و یک تکه از طرح را (مثلاً یک برگ) از الگو برش می دهیم و بقیه الگو را سرجای قبلی میخ می کنیم.

آن تکه (برگ) را روی چوب رنگی می گذاریم و دورش را با اِتود می کشیم و از روی خط برش می دهیم.

خط های وسط برگ رو خودتون باید بکشید و قبل از بریدن دور برگ، خط های داخلی را ببرید.

حالا چوب رنگی برش خورده باید جای خالی الگو را پر کند...

اگه کوچکتر شده بود که دوباره ببرید بهتره، البته می تونید بچسبونید و تکه های اطرافش رو بزرگتر بگیرید.

اگه بزرگتر شده بود، ببینید از کجا اضافه داره با اره یا سمباده کاغذی درستش کنید.

و با چسب چوب می چسبانیم و الگو را دور می ریزیم...

اگه یه تکه از الگو گم شد یا کوچک و بزرگ شد می تونید تکه های اطراف رو سر جاشون بذارید و چسب شیشه ای روی اون قسمت خالی بزنید و با ماژیک سی دی بکشید و روی چوب بچسبونید و ببرید.(روش قالب گیری)

همین کارو با مداد هم می تونید بکنید به این صورت که لبه ی تکه های اطراف رو با مداد سیاه کنید و چسب شیشه ای رو روش بچسبونید تا نقش مداد روش بیفته و بعد روی چوب بچسبونید و ببرید.(روش سرمه گیری)

قبل از اینکه با چوب کار کنید، با تخته سه لا تمرین کنید...

با تشکر از آقا احسان که توضیحات منو کامل کردند، توضیحات ایشون با رنگ قرمز مشخص شده.

امیدوارم که بتونید استفاده کنید.

هر سوالی داشتید بپرسید، در اسرع وقت جواب میدم.

 

۱۹ خرداد ۹۵ ، ۱۳:۲۳ ۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
هدایت ال.....

20جاکتابی خلاقانه و مدرن

جاکتابی خلاقانه و مدرن

جاکتابی,کتابخانه,مدل های جاکتابی,جاکتابی های خلاقانه,ایده های جدید برای ساخت جاکتابی,

20 ایده ی جدید برای طراحی و ساخت جاکتابی های خلاقانه و مدرن

.

.

.

کتابخانه طرح نقشه کشور

کتابخانه طرح نقشه کشور

.

جاکتابی ساخته شده با لوله آب و زانو

جاکتابی ساخته شده با لوله آب و زانو

.

جاکتابی خلاقانه

جاکتابی خلاقانه

.

جاکتابی مدرن با کاربری صندلی

جاکتابی مدرن با کاربری صندلی

.

جاکتابی لوله ای

جاکتابی لوله ای

.

جاکتابی ام دی اف

جاکتابی ام دی اف

.

سبک های مدرن در طراحی جاکتابی

سبک های مدرن در طراحی جاکتابی

مدل های جاکتابی

مدل های جاکتابی

.

قفسه و جاکتابی طرح نبض

قفسه و جاکتابی طرح نبض

.

کتابخانه طرح حروف انگلیسی

کتابخانه طرح حروف انگلیسی

.

جاکتابی طرح تیک

جاکتابی طرح تیک

 

جاکتابی منحنی

جاکتابی منحنی

 

انواع جاکتابی

انواع جاکتابی

کتابخانه فانتزی

کتابخانه فانتزی

.

جاکتابی فانتزی

جاکتابی فانتزی

قفسه کتاب چوبی فانتزی

قفسه کتاب چوبی فانتزی

قفسه کتاب کلاسیک

قفسه کتاب کلاسیک

جاکتابی طرح درخت

جاکتابی طرح درخت

کتابخانه

کتابخانه

جاکتابی

جاکتابی

.

۱۷ خرداد ۹۵ ، ۱۲:۴۸ ۳ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰
هدایت ال.....

آموزش معرق

معرق به نظر من یعنی رنگ آمیزی با چوب، چوب هایی با رنگ های طبیعی...

ما یه طرح انتخاب می کنیم، رنگی یا سیاه و سفید فرقی نمی کنه، و طبق طرح و یا سلیقه خودمون با چوب های رنگی جایگزین می کنیم...

وسایل لازم در معرق کاری:

میز به ارتفاع 90 تا 110 سانتی متر و عرض 50 سانتی متر(میز تحریر، میز کامپیوتر، اوپن آشپزخونه!)

پیشکار: قطعه چوب یا نئوپانی به اندازه 30 در 15 سانتی متر و ضخامت 2 سانتی متر که وسطش حداقل یک شکاف مثلثی شکل داشته باشه.(می تونید از ام دی اف کارها یه تیکه ضایعات بگیرید و بگید براتون شکاف بزنه)این پیشکاری که تو تصویر می بینید 3 تا شکاف داره، نیم سانتی و 1ونیم سانتی و 2ونیم سانتی.

شکاف نیم سانتی بیشتر از همه استفاده شده...

شکاف ها باید کاملاً بیرون از لبه میز قرار بگیرند.

پیشکار میتونه با دوتا پیچ بلند به میز نصب بشه، یا اینکه طول پیشکار بیشتر باشه، مثلا 50 سانتی متر و با پیچ دستی به میز محکم بشه، یا وسایل سنگین روش بذارید که تکون نخوره...

کمان اره: کمان به شکل U هست به طول حدود 25 سانتی متر و عرض 15 سانتی متر، با دسته چوبی و تیغه قابل تعویض، هنگام وصل تیغه باید دقت کنید که دندانه های تیغه رو به پایین باشد.اول تیغه رو به پیچ پایینی اره که نزدیک دسته هست ببندید بعد اره رو جمع کنید تا تیغ اره به پیچ بالایی برسه و ازش بیرون بزنه، بعد پیچش رو محکم کنید تا تیغ اره کاملا سفت باشه.

دو مدل کمان اره توی تصویر می بینید، کمان اره نارنجی قدیمی تره و سنگین تره و بستنش سخت تره، قیمتش حدود 5000 تومن، کمان اره آبی جدیدتره(میله ای)، سبک تره و بستنش هم خیلی راحت تره، قیمتش حدود 20هزار تومن، برای کار مشبک این اره واقعاً خیلی بهتره...

برای بستن تیغه در کمان اره که سخت بسته میشه بهتره روی پیشکار یه شیار به صورت مستقیم و به قطر کمان اره ایجاد،بعد از بستن تیغه در دسته کمان اره در شیار قرار داده و فشار میدهیم و سپس آن را میبندیم.

تیغ اره: تیغه پاملخی شماره "دو صفر".

برای کسایی که تازه کار می کنن برای اینکه بدونن دندونه های تیغه به کدوم طرف باشه همیشه یادتون باشه تیغه به صورت آبشار در نظر بگیرید که دندونه ها به طرف دسته که سر پایین هست قرار داره.

آچار مُشتی: برای باز و بسته کردن پیچ کمان اره استفاده میشه.(توی تصویر داخل کمان اره نارنجی گذاشتم، پلاستیکیه مدل جدیده! مشتی قدیمی ها چوبی بودن)

تصویر پیچ دستی و مُشتی مدل قدیمی رو می تونید ببینید:

چکش 100 تا 150 گرمی.

میخ کِش برای بیرون کشیدن میخ.

یه تیکه صابون خشک که بعضی وقتا به تیغ اره بکشید، برای سهولت در برش و کم کردن اصطکاک بین چوب و اره.

مواد مصرفی مورد استفاده در معرق:

زیرکار: برای تابلوهای کوچک از نئوپان یا روکش چوب یا کُنده استفاده می کنیم.

برای تابلوهای بزرگ باید سفارش بدید براتون کلاف درست کنند.

طرح و تخته سه لا به اندازه طرح.

چسب فوری: برای چسباندن طرح روی تخته سه لا.

چسب چوب شمال: برای چسباندن قطعات چوب روی زیرکار.

دوده صنعتی: یه پودر سیاه هست برای مخلوط کردن با چسب چوب که اگر از زیر قطعات چوبی، چسب بیرون زد سفیدک نزند.

اگر دوده صنعتی نتونستید تهیه کنید، یه مارک چسب چوب معرفی می کنم که بعد از خشک شدن سفید نمیشه، اسم مارکش چسب چوب شمال.

میخ سایه: میخ های ریز یک سانتیمتری هستند، برای میخ کردن الگو روی زیرکار یا چوب.

مداد و اِتود و کارد و چسب شیشه ای و ماژیک سی دی...

...و چوب های رنگی مناسب برای معرق.

با تشکر از آقا احسان که توضیحات منو کامل کردند، توضیحات ایشون با رنگ قرمز مشخص شده.

۱۶ خرداد ۹۵ ، ۱۴:۰۸ ۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰
هدایت ال.....