خواص مویز
در سال‌های اخیر مویز در آجیل‌فروشی‌ها جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده و اغلب خانواده‌ها از آن همراه دیگر مغزها برای افزایش توان و انرژی بویژه در فصول سرد سال بیشتر استفاده می‌کنند، اما سوال اینجاست آیا مویز را میتوان جایگزین انگور کرد؟ آیا افراد دیابتی و چاق می‌توانند از این میوه خشک استفاده کنند؟
به حبه‌های درشت خشک شده انگور سیاه «مویز» گفته می‌شود. این عضو خشکبار در واقع همان کشمش است که از نظر شکل ظاهری و رنگ با کشمش متفاوت ولی از نظر خواص تا حد زیادی شبیه یکدیگرند. معمولا مویز تهیه شده از انگور قرمز مجلسی یا انگور شاهانی بهتر است. مویز بر اثر خشک شدن خواص خود را از دست نمی‌دهد و حتی اثر نیروبخش آن بیشتر می‌شود. مویز سرشار از ویتامین A، B، املاح کلسیم، فسفر و پتاسیم است. بهترین و پرخاصیت‌ترین نوع آن، مویز پرگوشت، کم‌دانه یا بی‌دانه است.
ترکیبات سیاه یا قرمز رنگ موجود در مویز از نوع آنتوسیانین و پلی‌فنولیک است که دارای خواص ضدسرطان و ضدآلزایمر است. مقدار زیاد آنتوسیانین موجب شده که ارزش مویز در مقایسه با انگور سبز و کشمش به مراتب بیشتر و کامل‌تر باشد. ترکیبات مویز اثر بسیار قوی در جلوگیری از بروز اختلالات بیماری آلزایمر دارند. هر چه میزان آنتوسیانین (عامل رنگ بنفش یا سیاه مویز) بیشتر باشد، قدرت مویز در جلوگیری از آلزایمر بیشتر می‌شود. ترکیبات موجود در مویز می‌تواند از تصلب شرایین، سفت و سخت شدن رگ‌ها و چسبندگی پلاکت خون پیشگیری کند. با خوردن مویز از غلظت خون کاسته شده، رگ‌های خونی منبسط می‌شوند و خون می‌تواند با سرعت بیشتری در بدن جریان یابد و در نتیجه مانع انباشته شدن پلاکت‌های خون روی هم می‌شود و از لخته شدن خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر این میوه می‌تواند با تولید انرژی در روزهای سرد سال بدن را گرم و پرانرژی کند. همچنین مویز می‌تواند به تقویت معده کمک کند و برای افرادی که ناراحتی‌های گوارشی دارند، مفید باشد. از دیگر خواص مهم مویز میتوان به اثرات ضد درد، ضد آلرژی، ضد باکتری و اثرات محافظت‌کنندگی از کبد، قلب و سیستم ایمنی بدن اشاره کرد.
برخی می‌گویند: در اسلام وقت خوردن مویز را صبح ناشتا سفارش کرده‌اند و آمده است که هر کس 21 دانه مویز قرمز رنگ را ناشتا بخورد همه بیماری‌ها جز مرگ از او دور شده و فهم و حافظه او بیشتر می‌شود.
جالب است بدانید عمده قند مویز، از نوع فروکتوز است که برای جذب در بدن به انسولین نیاز ندارد به همین دلیل مصرف کشمش و مویز به جای قند همراه چای از قدیم بخصوص در افراد دیابتی مرسوم بوده است. البته در سال‌های اخیر فلز کروم نیز در ترکیبات انگور و فرآورده‌های آن یافت شده که موجب کاهش قند خون می‌شود، اما نکته قابل توجه آن که فرآورده‌های انگور بویژه مویز و کشمش از کالری بسیار بالایی برخوردارند که مصرف مقدار زیاد آن می‌تواند موجب افزایش سریع وزن و انرژی در افراد شود. در نتیجه مصرف آن برای افراد دارای اضافه وزن توصیه نمی‌شود.
درخصوص مصرف مویز و کشمش در مبتلایان به دیابت نیز باید گفت: اگر چه انگور و فرآورده‌های آن حاوی فلز کروم و قند فروکتوز است، اما در انواع آنها به مقدار کم یا زیاد علاوه بر قند فروکتوز، قندهای دی ساکارید نیز وجود دارد که می‌تواند برای افراد دیابتی ایجاد عارضه کند. بر این اساس جهت مصرف این فرآورده با پزشک خود مشورت و از زیاده‌روی در مصرف آن جدا خودداری کنید.
توجه: مصرف کشمش و مویز به مادران شیرده، سالخوردگان، کودکان در حال رشد و بچه‌های مدرسه‌‌ای به عنوان یک میان وعده توصیه می‌شود. از خرید مویز و کشمش به صورت فله‌ای و روباز اجتناب کنید و حتما محصولاتی را که دارای بسته‌بندی بهداشتی، تاریخ مصرف و مجوز وزارت بهداشت هستند، انتخاب کنید.
فواید مویز و احادیث مربوط به آن
در سال‌های اخیر، مویز در آجیل‌فروشی‌ها جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است و اغلب خانواده‌ها از آن همراه با دیگر مغزها، برای افزایش توان و انرژی به ویژه در فصول سرد سال استفاده می‌کنند، اما سوال اینجاست که آیا مویز را میتوان جایگزین انگور کرد؟ آیا افراد دیابتی و چاق می‌توانند از این میوه خشک استفاده کنند؟
به حبه‌های درشت خشک شده ی انگور سیاه، "مویز" گفته می‌شود. این عضو خشکبار در واقع همان کشمش است که از نظر شکل ظاهری و رنگ با کشمش متفاوت، ولی از نظر خواص تا حد زیادی شبیه آن است. معمولا مویز تهیه شده از انگور قرمز مجلسی یا انگور شاهانی بهتر است.
مویز بر اثر خشک شدن خواص خود را از دست نمی‌دهد و حتی اثر نیروبخش آن بیشتر می‌شود.
مویز سرشار از ویتامین های E ، A ، B و املاحی مانند کلسیم، فسفر و پتاسیم است. مویز دارای اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 می باشد. بهترین و پرخاصیت‌ترین نوع آن، مویز پرگوشت، کم‌دانه یا بی‌دانه است.
ترکیبات سیاه یا قرمز رنگ موجود در مویز از نوع آنتوسیانین و پلی‌فنولیک است که دارای خواص ضدسرطان و ضدآلزایمر هستند. مقدار زیاد آنتوسیانین موجب شده که ارزش مویز در مقایسه با انگور سبز و کشمش به مراتب بیشتر و کامل‌تر باشد.
ترکیبات مویز اثر بسیار قوی در جلوگیری از بروز اختلالات بیماری آلزایمر دارند. هر چه میزان آنتوسیانین (عامل رنگ بنفش یا سیاه مویز) بیشتر باشد، قدرت مویز در جلوگیری از آلزایمر بیشتر می‌شود.
ترکیبات موجود در مویز می‌تواند از تصلب شرایین (سفت و سخت شدن رگ‌ها) و چسبندگی پلاکت های خون پیشگیری کند. با خوردن مویز، غلظت خون کاهش می یابد، رگ‌های خونی منبسط می‌شوند و خون می‌تواند با سرعت بیشتری در بدن جریان یابد و در نتیجه مانع انباشته شدن پلاکت‌های خون روی هم می‌شود و از لخته شدن خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کند.
از سوی دیگر این میوه می‌تواند با تولید انرژی در روزهای سرد سال، بدن را گرم و پرانرژی کند.
مویز ضد سرطان، درمان کننده بیماری های قلبی و پایین آورنده ی فشار خون است.
مویز می‌تواند به تقویت معده کمک کند و برای افرادی که ناراحتی‌های گوارشی دارند، مفید است.
از دیگر خواص مهم مویز میتوان به اثرات ضد درد، ضد آلرژی، ضد باکتری و اثرات محافظت‌کنندگی از کبد، قلب و سیستم ایمنی بدن اشاره کرد.
خوردن مویز در بیماران دیابتی
جالب است بدانید بیشتر قند مویز، از نوع فروکتوز است که برای جذب در بدن به انسولین نیاز ندارد، به همین دلیل مصرف کشمش و مویز به جای قند همراه چای، از قدیم به خصوص در افراد دیابتی مرسوم بوده است. در سال‌های اخیر نیز عنصر کروم در ترکیبات انگور و فرآورده‌های آن یافت شده است که موجب کاهش قند خون می‌شود.
البته باید گفت اگر چه انگور و فرآورده‌های آن حاوی فلز کروم و قند فروکتوز هستند، اما به مقدار کم یا زیاد، قندهای دی ساکارید نیز دارند که می‌تواند برای افراد دیابتی ایجاد مشکل کند.
لذا بیماران دیابتی برای مصرف مویز باید با پزشک خود مشورت کنند و از زیاده‌روی در مصرف آن جدا خودداری نمایند.
توصیه ها:
1- مصرف کشمش و مویز به مادران شیرده ، سالخوردگان، کودکان در حال رشد و بچه‌های مدرسه‌‌ای به عنوان یک میان وعده توصیه می‌شود.
2- فرآورده‌های انگور به ویژه مویز و کشمش، از کالری بسیار بالایی برخوردارند که مصرف مقدار زیاد آن می‌تواند موجب افزایش وزن در افراد شود. در نتیجه مصرف آن برای افراد چاق توصیه نمی‌شود.
3- از خرید مویز و کشمش به صورت فله‌ای و روباز اجتناب کنید و حتما محصولاتی را که دارای بسته‌بندی بهداشتی، تاریخ مصرف و مجوز وزارت بهداشت هستند را بخرید.
احادیث مربوط به فواید خوردن مویز:
پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله و سلم) درباره فواید خوردن مویز فرموده اند:
* بر شما باد مویز؛ چرا که تلخه را مى زداید، بلغم را مى برد، پى را استحکام مى بخشد، خستگى را از بین می برد، خوى را خوش مى سازد، دل را پاک (پیراسته) مى دارد و اندوه (پریشانى) را دور می کند.
* مویز، چه نیکو خوراکى است ، بیمارى را از میان مى برد، خشم را فرو مى نشاند، پروردگار را خشنود مى سازد، بوى دهان را خوش مى سازد و رنگ را صفا مى دهد.
* هر کس به خوردن مویز در حالت ناشتا عادت کند، فهم و حافظه و ذهن ، روزى او مى شود.
امام على (علیه السلام) درباره فواید خوردن مویز فرموده اند:
* مویز، قلب را استحکام مى بخشد، بیمارى را مى برد، حرارت را خاموش مى سازد و دل را خوشى مى دهد.
* (خوردن) بیست و یک عدد مویز سرخ هر صبح در حالت ناشتا، همه بیمارى ها را دور مى کند، مگر بیمارى مرگ را.
امام صادق (علیه السلام) درباره فواید خوردن مویز فرموده اند:
* هر کس به خوردن بیست و یک مویز سرخ عادت کند، به بیمارى اى جز بیمارى مرگ مبتلا نمى شود.
* اگر قحطى اى به شما رسید، با خوردن مویز، خود را سیر کنید.
امام رضا (علیه السلام) درباره فواید خوردن مویز فرموده اند:
* هر کس مى خواهد حافظه اش زیاد شود، هر صبح در حالت ناشتا، هفت مثقال مویز بخورد.
